Bölüm 2

Musa’nın Doğumu

Mısır’dan Çıkış 2

İlgi çekici pek çok konu ile dolu olan bu bölüm, İbraniler 11. bölümde temel olaylarından söz edilen tanrısal yorum aracılığı ile ruhsal zihinler için daha da çekici hale getirilir. Burada, eylemlerin insan yönünün sade bir anlatımı kayıtlıdır; orada ise daha çok eylemlerin Tanrı yönü ya da Tanrı’nın, Halkı’nı biçimlendirme değeri kaydedilmiştir. İşte yalnızca bu yüzden bu iki görünümün birleşimi aracılığı ile bu şekilde meydana getirilen eğitimi sabır ile seçip ayırabiliriz. Beytlehem’deki kutsanmış Rabbimizin doğumu ile buradaki olay aynıdır, Armam ve Yokevet ya da çevrelerindeki dünya, oğullarının doğumunun öneminin tam olarak farkında değildi. Tanrı, her zaman bu şekilde çalışır, amaçları ile ilgili temeli sessizce atar, karar vermeden önce, harekete geçeceği ana kadar araçlarını hazırlar ve sonra dünyaya Varlığı’nı gösterirken Kolunu sıvar ve gücünü sergiler.

Ama bizim şimdi bölümün olaylarını sıra ile izlememiz gerekiyor. “Levili bir adam kendi oymağından bir kız ile evlendi. Kadın gebe kaldı ve bir erkek çocuk doğurdu. Güzel bir çocuk olduğunu görünce onu üç ay gizledi.” (1,2. ayetler) Bu doğal olay ne kadar sade bir güzelliğe sahip! Ve bizler bu Yahudi annenin duygularının aynısını ne kadar yakından hissedebiliriz! Kral, doğan her erkek çocuğun nehre atılmasını buyurmuştu (Mısır’dan Çıkış 1:22); ama hangi annenin yüreği çocuğunu ölüme teslim etmeye razı olabilirdi? Yüreğindeki her duygu bu tür bir davranışa isyan edecekti. Ama, çok yazık! Bu zalim kral, amansız bir buyruk vermişti; ve bu yoksul, zayıf ve aşağılanan bir ırkın güçsüz kadını mutlak bir kraliyet iradesine nasıl karşı koyabilirdi? Yeni Antlaşma’da, esinlenmiş olan şu yoruma bakalım: “Musa doğduğu zaman annesi ile babası, onu imanla üç ay gizlediler. Çünkü çocuğun güzel olduğunu gördüler ve kralın fermanından korkmadılar.” (İbraniler 11:23) Yersel egemenlerine sadakat borçlu olmaları doğru idi, ama aynı zamanda rablerin Rabbine de sadakat borçlu idiler ve O’na güvendikleri için kralın buyruğunun verdiği korkunun üstüne çıkarıldılar ve Tanrı’nın onlara verdiği çocuklarını üç ay gizlediler. Tanrı’ya güvendiler ve zihinleri karışmadı; çünkü O, Kendisine güvenenlerin hiç birini terk etmez, asla bırakmaz. Bu davranış, imanın en çok kutsanmış bir eylemidir, - ve iki şekilde olur. Gözlerini Tanrı’ya dikerek kralın kötü buyruğuna itaatsizlik etmeye cesaret ettiler ve bu davranışlarının sonucundan korkmadılar. Daha sonraki bir dönemde yaşayan Şadrak, Meşak, Abed-Nego gibi, kulluk ettikleri Tanrı’nın, kendilerini kralın elinden kurtaracağına inandılar (Daniel 3:16,17). Bu dünyanın egemenleri, iman uygulaması aracılığı ile Tanrı’yla bağlantıları olan kişilerin önünde güçsüzdürler.

Ama her şeye rağmen, bu “uygun çocuğun daha fazla gizlenemeyeceği” bir zaman geldi (ayet 3); Tanrı’nın düşmanının, Tanrı’nın halkının karşısındaki uyanıklığı artarak ortaya çıktı. Ama iman kaynaklarında asla eksiklik yoktur. Bu ifade ile uyumlu olarak, “çocuğun annesi hasır bir sepet alıp katran ve zift ile sıvadı. İçine çocuğu yerleştirip Nil nehri kıyısındaki sazlığa bıraktı.Çocuğun ablası, kardeşine ne olacağını görmek için uzaktan gözlüyordu.” (3,4.ayetler) İshak ve Samuel için olan, aynı şekilde Musa için de geçerliydi. En azından mecazi anlamda bile olsa ölümün bilinmesi gerekliydi; çocuğun Tanrı’nın hizmetinde bir araç olabilmesi için önce, ölüm hem anne babası hem de çocukları tarafından bilinmeliydi. Bu konu, bu bağlamda, fazlası ile dikkat çekicidir; burada sandık (sepet) için kullanılan sözcük, Kutsal Yazılar’da, Nuh ve evinin tufanda taşındıkları sandık sözcüğünün dışında hiç bir yerde kullanılmaz. Başka bir benzerlik daha mevcuttur. Nuh’un sandığı içerden zift ile sıvalıydı ve dışarıda zift yoktu. Yokevet, bu sandığı katran ve zift ile sıvadı. Nuh, tanrısal yönlendirme ile hareket etti ve bu yüzden orada zift olarak kullanılan sözcük aynı zamanda bir kefaret (Mısır’dan Çıkış 30:12; Eyüp 33:24) anlamına da gelir; yargının sularından kurtulmak için bir kefaretin bulunması gerektiği ile ilgili gerçeği üstü örtülü olarak ima eder. Ancak bu İbrani anne farklı türde bir zift kullandı ve bu nedenle tam gerçeği bilmedi – ama yine de bu davranışı ile kurtarılma ihtiyacını ifade etti, imanı buna sahipti ve böylece onun hasır sepetten sandığı, içindeki değerli yükü ile, bu ölüm nehrinin üzerindeki sazlıklar arasında güvenlik içinde yüzdü. Bu olayda belki tanrısal bir zeka yer almamıştı, ama gerçek iman mevcuttu ve bu iman Tanrı’nın yüreğinde her zaman bir karşılık bulur. Aynı zamanda, annenin değil de ablanın konu ile ilgilendiğine dikkat edin. Bu olay, insani bir zemin üzerinde kolayca açıklanabilirdi, ama bunun başka bir çözümü yok mudur? Anne inandı ve bunun sonucu olarak huzur içinde dinlenebildi; kendi yaşamından daha değerli olan çocuğunun nehrin üzerinde kalmasından rahatsızlık duymadı. Aynı şekilde Lazarus’un kız kardeşi Meryem de yücelik Rabbinin yattığı mezarda bulunmadı, çünkü O’nun ölümündeki gizemi kavramıştı. (Yuhanna 12:7)

Şimdi Tanrı’nın, Halkının imanına karşılık olarak nasıl hareket ettiği üzerinde düşünmeye geçelim. “O sırada firavunun kızı yıkanmak için ırmağa indi. Hizmetçileri ırmak kıyısında yürüyorlardı. Sazların arasındaki sepeti görünce, firavunun kızı onu getirmesi için hizmetçisini gönderdi.” (ayet 5) Tanrı’nın, bu olayın arkasında her şeyi kendi yüceliği için düzenlediğini görmek, çok güzel ve eğiticidir. Firavunun kızı kendi eğilimine ve keyfine göre hareket ediyordu ve tanrısal iradenin bir aracısı olduğunu bilmiyordu. Ancak her şey – yıkanmak için nehre inmesi, bunu yapmak için seçtiği zaman – Tanrı’nın, Halkının kurtarıcısı olacak olan çocuk hakkındaki amacı ile uyum içindeydi. Yine bu uyuma uygun olarak, sepeti gördü, yanına getirtti, açtı ve çocuğu gördü; “sepeti açtığında çocuk ağlıyordu.” (ayet 6) Bebeğin göz yaşlarının bile amacı vardı ve boşuna dökülmemişlerdi; bu .göz yaşları kraliyet soyundan gelen kadının şefkat duygularını harekete geçirdiler. Bebeğin, gizlenen bir bebek olduğunu anlayarak: “Bu bir İbrani çocuğu” derken, çocuğa acıyordu. (ayet 6) Bebek kardeşinin başına neler gelebileceğini görmek için kaygı içinde olanları izleyen abla, bu kritik anda bir bilgelik sözü alarak şöyle dedi: “Gidip bir İbrani sütnine çağırayım mı? Senin için bebeği emzirsin.” Firavunun kızı, “Olur” diye yanıtladı, “git, çağır.” Ve kız gidip çocuğun annesini çağırdı. (7,8.ayetler) Mısır kralının buyruğu üzerine nehre bırakılmış olan bebek Musa, böylece Firavunun kızının koruması altında annesine kavuştu. Ve büyüyene kadar orada kaldı ve sonra Yokevet, “onu firavunun kızına geri getirdi ve firavunun kızı çocuğu evlat edindi “Onu sudan çıkardım” diyerek adını Musa koydu.” (ayet 10) Musa’nın adı bile onu ölümden kurtarmış, egemen lütfu ve sevgisi ile yargı sularından dışarı çıkartmış Olan’ın gücünü ilan ediyordu. Böylece, Tanrı’nın, Halkını kurtarması için seçip belirlediği, Tanrı’nın, Halkı ile yaptığı antlaşmanın aracısı olmak üzere seçtiği kişi Firavun’un sarayının çatısı altında korunmaya alındı.

Bu dönem boyunca “Musa, Mısırlıların bütün bilim dallarında eğitildi. Gerek sözde, gerek eylemde güçlü biri oldu.” (Elçilerin İşleri 7:22)

Şimdi burada bize Musa’nın yaşamının başka bir dönemi sunulur. On birinci ayette ve onu izleyen ayetlerde bize tanımlanan olay meydana gelmeden önce kırk yıl geçmiştir. “Musa büyüdükten sonra bir gün soydaşlarının yanına gitti. Yaptıkları ağır işleri seyrederken bir Mısırlı’nın bir İbrani’yi dövdüğünü gördü. Çevresine göz gezdirdi; kimse olmadığını anladığı zaman, Mısırlı’yı öldürüp kuma gizledi. Ertesi gün gittiğinde, iki İbrani’nin kavga ettiğini gördü. Haksız olana, “Niçin kardeşini dövüyorsun” diye sordu. Adam, “Kim seni başımıza yönetici ve yargıç atadı?” diye yanıtladı. “Mısırlı’yı öldürdüğün gibi beni de mi öldürmek istiyorsun?” dedi. O zaman Musa korkarak, “Bu iş ortaya çıkmış!” diye düşündü. Firavun olayı duyunca Musa’yı öldürtmek istedi. Ancak Musa ondan kaçıp Midyan yöresine gitti ve bir kuyunun başında oturdu.” (11-15 ayetler; aynı zamanda bakınız Elçilerin İşleri 7:23) Bu öyküyü okurken şöyle bir varsayımda bulunabiliriz: Musa’nın Mısırlı’yı öldürme eylemi, yapılan adaletsizlik karşısında cömert bir yüreğin hissettikleri ve bunun sonucunda verdiği bir tepkinin ötesinde bir şey değildi; intikam almak için duruma müdahale etmişti. Ama Tanrı’nın Ruh’u bu eylemi nasıl yorumladı? “Musa büyüyünce iman sayesinde firavunun kızının oğlu olarak tanınmayı reddetti. Bir süre için günahın sefasını sürmektense, Tanrı’nın halkı ile birlikte baskı görmeyi tercih etti. Mesih uğruna aşağılanmayı Mısır hazinelerinden daha büyük zenginlik saydı. Çünkü alacağı ödülü düşünüyordu. Kralın öfkesinden korkmadan imanla Mısır’dan ayrıldı. Görünmez Olan’ı görür gibi dayandı. “(İbraniler 11:24-27)

Ama her şeye rağmen kendimizi korumamız gereken bir şey var: Tanrı’nın Ruhu’nun Mısır’dan Çıkış’ta kayıtlı olan tüm bu anlatımları onayladığı sonucuna varmaktan özenle kaçınmalıyız. Musa’nın benliğin enerjisi ile hareket ettiğine dair hiç bir kuşku yok. Ama şimdiye kadar kendi hiçliğini ve yetersizliğini henüz öğrenmemiş olmasına rağmen, yine de Tanrı için hareket etmeyi arzu etti. Ve Musa’nın Tanrı’nın önündeki eylemlerinin gerçek karakterini İbraniler mektubundan öğreniyoruz. Bir hata yapıldığı aşikardır, ama bu hata bir iman adamının hatası idi; bu iman adamının eylemleri Tanrı’nın gözünde değerli idi, çünkü doğal adamı ayartabilecek her şeyi reddetmek ve kendisini Tanrı’nın halkını ilgilendiren konular ile özdeşleştirmek için iman uygulaması ile ilgili olarak yetersizdi. Ancak Musa’nın yaşamındaki bu dönem daha özel bir dikkat gerektirir. Öncelikle, firavunun kızı olarak tanınmayı reddetmesi iman sayesinde oldu. Musa’nın böylesine görkemli bir konumdan vazgeçmesine sebep olabilecek başka hangi neden olabilirdi? Bunun yanı sıra böyle bir konuma insanı şaşırtan bir takdiri ilahi ile getirilmişti. Bu yüzden bu konumda kalması gerekmez miydi ve bu konum ile bağlantılı olan etkinliğini, aşağılanan kardeşleri yararına kullanması doğru olmaz mıydı? Üstünlük sağlayan böyle bir alandan vazgeçmek için ilahi takdirden kaçmak? Oysa ulusunun yararı uğruna tüm sarayı etkilemeyi garantileme konusunda başarılı olabilirdi. Ama genellikle dikkatlerin çekildiği bir konu olan İlahi Takdir, imana yönlendiren bir rehber değildir. İman, göz ile görülmeyen şeyler ile ilgilidir ve bu yüzden ilahi takdir ile ilgili olaylar ve koşullardan çıkartılacak sonuçlar ile çok ender olarak fikir birliği yapar. Hayır; bu dünyanın tanrısının (Firavun) etkisi, Rabbin halkının kurtarılması için hiç bir zaman kullanılamaz. Ve iman, bununla asla sığınak bulmaz ya da özdeşleştirilmez. İmanın nesnesi Tanrı’dır ve bu yüzden Tanrı’ya ait olan ile özdeşleştirilmesi ve Tanrı’ya karşı olan her şeye düşman olması gerekir. Bir başka kişinin dediği gibi, “Musa’yı, bulunduğu konumda kalması için teşvik eden ne kadar çok neden mevcut idi ve halkı için daha fazla şeyler yapabilme bahanesi altında bile konumundan vazgeçmeyebilirdi. Ama eğer bu şekilde davransaydı, bu, halk ve Tanrı arasındaki bağın farkına varması gerekirken bunu yapmayıp firavun’un gücüne dayanacağı anlamına gelirdi. O zaman bu durum, Tanrı’nın sevgisi ve gücü ile tamamlanmış olan Tanrı’nın sağladığı bir kurtarış ile değil, dünyanın ihsan ettiği bir özgürlük ile sonuçlanabilirdi. Musa böylelikle kendisini pek çok sıkıntıdan korumuş olurdu, ama gerçek görkemini de kaybetmiş olurdu. Firavunun gururu okşanmış olurdu, ve Tanrı’nın halkı üzerindeki yetkisinin farkına varırdı; ve Tanrı’nın, halkı ile olan değerli ve hatta görkemli ilişkisinin farkına varmak yerine firavunun gücüne dayanan İsrail, tutsaklık konumunda kalırdı. Tanrı, yüceltilmiş olmazdı; yine de tüm insan mantığı ve ilahi takdir ile ilgili yollar hakkındaki tüm muhakeme, Musa’yı, sahip olduğu konumda kalması için teşvik etmekteydi. Konumundan vazgeçmesine neden olan, iman idi.” Musa, konumundan vazgeçmekle, Tanrı’nın halkı ile birlikte sıkıntı çekmeyi tercih ettiğini gösterdi. Halkı ile özdeşleşmek, onun sadık yüreği için günahın zevklerinden daha çekici idi. Çünkü iman, her şeye Tanrı’nın varlığının ışığında bakar. Evet, Musa daha da yukarı çıktı; Mesih uğruna aşağılanmayı Mısır’ın hazinelerinden – İsrail ile özdeşleştiği için aşağılanması – daha büyük zenginlik saydı. Çünkü alacağı ödülün karşılığına saygı duyuyordu. İman, böylelikle, görünmeyende olduğu kadar gelecekte de yaşar. İman, ümit edilen şeylere güven duymaktır. Umut edilen şeylerin güvencesidir ve görünmeyen şeylerin varlığından emin olmaktır; bu yüzden iman, Musa’nın yüreğini ve yolunu yönetti ve kontrol etti.

O zaman, “Soydaşlarının yanına gidip yaptıkları ağır işleri seyrederken” onu harekete geçiren, iman idi. (ayet 11) Ve hatta “soydaşlarından birine haksızlık edildiğini görerek onu savundu ve soydaşını döven Mısırlı’yı öldürerek ezilenin öcünü aldığı” zaman, “kardeşlerinin, Tanrı’nın, onun aracılığı ile kendilerini kurtaracağını anlayacaklarını” tahmin ediyordu.” (Elçilerin İşleri 7:24,25) Ve tahmin ettiği gibi olacaktı, ama henüz bunun zamanı gelmemişti. Musa’nın imanı, Tanrı’nın gözünde değerli olmasına rağmen, Tanrı onu henüz görevlendiremezdi. Aynı Petrus’un, yüreğindeki sevgi ne kadar büyük olur ise olsun, doğal enerji ile Mesih’i izleyemeyeceğini öğrenmesinin gerektiği gibi (Yuhanna 13:36), bu nedenle Musa’ya şu gerçeğin öğretilmesi gerekiyordu: İsrail’in kurtarılmasında Tanrı’nın gücünün dışında hiç bir silah görevlendirilemezdi. Bu nedenle, ertesi gün yine aynı yere gittiği ve iki İbrani’nin kavga ettiğini gördüğü zaman, onları barıştırmak istedi, ama Mısırlı’yı öldürmesi ile ilgili iğneli sözler işitti ve iki soydaşı tarafından reddedildi. ( 13,14. ayetler) Musa’nın ne yaptığını firavun da duymuştu ve Musa’yı öldürtmek istedi. Musa böylece, hem kardeşleri tarafından reddedildi, hem de dünya tarafından kendisine zulmedildi.

Bu noktadan itibaren Musa, reddedilişi nedeni ile Mesih’in bir örneği haline gelir; çünkü sevdiği kişiler tarafından reddedilir ve kaçmak zorunda kaldığından kardeşlerinden ayrı kalır. “İman ile Mısır’dan ayrıldı. Görünmez Olan’ı görür gibi dayandı.” Musa iman yolunun kendisini çölde yaşayan yabancı bir halkın arasına yönlendirmesine rağmen, iman yolunu izlemeye devam etti. Ama Tanrı Hizmetkarına bir yuva sağladı ve ona Yitro’nun (Reuel) kızlarından birini eş olarak verdi. Böylelikle Sippora mecazi anlamda kilisenin bir örneği oldu, çünkü Musa’nın İsrail tarafından reddedilişi sırasında Sippora Musa ile ortak oldu. Ama Musa’nın yüreğinin hala halkı ile birlikte olduğu görülür ve Musa bundan dolayı doğan erkek çocuğuna Gerşom adını verdi ve şöyle dedi: “ Ben bu yabancı ülkede bir garibim.”(ayet 22) Öte yandan Yusuf, oğullarına, Manaşşe – “çünkü Tanrı çektiğim tüm sıkıntıyı ve baba evimi unutmamı sağladı;” ve Efrayim – “çünkü Tanrı sıkıntı çektiğim ülkede beni verimli kıldı” – adlarını verdi. Buradaki karşılaştırma çok eğiticidir ve Yusuf ve Musa’nın hangi özel görünümler aracılığı ile Mesih’in örnekleri olduklarını gösterir. Eğer Yusuf bizim için ölümü aracılığı ile tahtın sağ tarafına Ulusların üzerindeki bir konuma yükseltilen Mesih’i temsil ediyor ise, ve bu yüzden Kendisini açıklıyor ve Kardeşlerini kabul ediyor ise, Musa bizim için Mesih’i, İsrail’in Kurtarıcısı olarak daha yegane bir şekilde temsil etmektedir. Ve bundan dolayı reddediliş zamanı sırasında evlenmesine rağmen, ve böylelikle Mesih’in kilise dışında bir tür örneği olurken, yüreği hala İsrail halkı ile birliktedir ve bu nedenle Musa yabancı bir ülkede bir gariptir.

Son üç ayet önümüze halkın içinde bulunduğu koşulları koyar ve aynı zamanda Tanrı’nın sadakatini ve sevgisini açıklar. Bu konular aslında bir sonraki bölüme ait olan konulardır.

Bu bir kaç sözcük ile temeli attıktan sonra, şimdi bir sonraki olaya bakalım ve Tanrı’nın Musa ile nasıl ilgilendiğini görelim.

Bölüm 4

Firavun’a Verilen İlk Mesaj

Mısır’dan Çıkış 5-6

BU iki bölüm anlatımda özel bir yere sahiptirler. Gerçekten de bir önsöz niteliğindedirler, Yehova’nın Firavun ile olan çekişmesi sırasındaki yargılara giriş yaparlar.

Tanrı’nın yollarını resmettikleri gibi aynı zamanda büyük bir eğitici özelliğe sahiptirler. Mesaj, lütuf ile iletilir, itaat için fırsat teklif edilir. Tanrı, yargılamak için Elini kaldırmadan önce sabır ile katlanarak bekliyor. Aynı durum, günümüzdeki dünya için de geçerlidir. Şimdi Tanrı’nın katlanma ve lütuf zamanıdır, bu zaman sırasında O’nun merhameti her yana ilan edilir ve bu mesajı kim işitir ve inanırsa kurtulur. Ancak bu lütuf günü sonuna yaklaşmaktadır ve Rab İsa, Baba’nın sağında oturduğu yerden kalktığı an, kapı kapanacak ve yargılar yağmaya başlayacaktır. Bu anlamda bu iki bölüm Firavun için lütuf gününü tanımlar. Mısır kralı bir insandı, ama aynı zamanda sahip olduğu konumu nedeni ile, daha önceden de işaret edildiği gibi, bu dünyanın tanrısı olarak Şeytan’ın bir sembolüdür. Bu nedenle, bu konuda bu iki bölümden başka eğitici dersler de alınabilir ve bu konu en önemli yeri işgal eder. bu durum, konu ilerledikçe daha iyi anlaşılacaktır.

“Sonra Musa ile Harun firavuna gidip şöyle dediler: ‘İsrail’in Tanrısı Rab diyor ki, ‘Halkımı bırak gitsin, çölde bana bayram yapsın.’ Firavun, ‘Rab kim oluyor ki, O’nun sözünü dinleyip İsrail halkını salıvereyim?’ dedi. ‘Rabbi tanımıyorum. İsrailliler’in gitmesine izin vermeyeceğim.’ Musa ile Harun, ‘İbraniler’in Tanrısı bizimle görüştü’ diye yanıtladılar, ‘İzin ver, Tanrımız Rabbe kurban kesmek için çölde üç gün yol alalım. Yoksa bizi salgın hastalık ya da kılıç ile cezalandırabilir.’ Mısır firavunu, ‘Ey Musa ve Harun, niçin halkı işinden alıkoyuyorsunuz? Siz de işinizin başına dönün’ dedi. ‘Bakın, halkınız Mısırlılar’dan daha kalabalık, oysa siz onların işini engellemeye çalışıyorsunuz.’” (1-5. ayetler)

Hatırlanacağı gibi, buradaki konu, İsrail’in kurtarılmasıdır. Ve bu yüzden halkın bu kurtuluşta bir rolü olamazdı. Tanrı onlar için hareket etmeliydi; ve sonuç olarak Firavun ile çekişen Tanrı idi. Bu dünyanın tanrısı olarak Şeytan, yani Firavun, halkı esaret altında tutar. Tanrı’nın amacı, halkı bu tutsaklıktan kurtarmaktır; bu nedenle Musa’ya emanet edilen mesaj, Mısır kralının işitmesi içindir. Ve Tanrı’nın, İsrail’i özgür kılmak konusundaki amacı nedir? “Çölde bana bayram yapsınlar.” Kendisinin sevinci içindir; kurtardığı Halkının sevinci ile sevinecektir. Kurtarışın amacı, Tanrı’nın Kendi yüreğinin doyuma ulaşmasıdır. Tanrı’nın bizim kurtuluşumuz ile ilgili olarak sevinmesi ne kadar harika bir şeydir! Mesajın iletilmesi, firavunun gerçek karakterini ortaya çıkarır. “Rab kim oluyor ki, O’nun sözünü dinleyip İsrail halkını salıvereyim? Rabbi tanımıyorum ve İsrailliler’in gitmesine izin vermeyeceğim. Firavun bu sözleri ile kendisini doğrudan ve tam olarak Tanrı düşmanı yerine koyar. Ciddi bir konum! Ve bu düşmanlık hiç bir zaman azalmadı, ve Firavun’un ve ordularının yenilmesine ve yok edilmesine kadar devam etti. Bu, elbette Tanrı ile henüz barışmamış olan herkes için uyarıcı bir derstir, ve aynı zamanda insan doğasının korkunç çürümüşlüğünün bir açıklamasıdır da. Bu insan doğası, böylece Tanrı’nın gücüne karşı inançsız bir davranış içindedir ve tanrı gücüne küstahça kafa tutar. Bu öfkeli, karışık bir zihnin geçici bir ifadesi de değildir. Çünkü Musa ve Harun’un süreli gelmeleri ve yanıt istemeleri üzerine firavun onları halkın çalışmasına müdahale etmek ile suçladı. Bu dünyanın tanrısı, bencilliğin beden almış halidir ve bu yüzden Tanrı’dan nefret etmek zorundadır. Bu, Filipi’de örnek olarak gösterildi. Elçinin vaazı ve eylemi, cine tutulmuş genç kızın efendilerinin çıkarlarına engel teşkil ettiği an, elçiye ve ona eşlik edenlere karşı şiddetli bir düşmanlık ortaya çıktı. Aynı şey, Firavun için de geçerli idi. Kölelerinin hizmetini kaybetme korkusu firavunun öfkeye kapılmasına neden olur. Ve buna halkın görevini zorlaştırarak karşılık verir, halkın üzerine koyduğu yükleri daha da ağır hale getirir. Ve onların tutsaklık zincirlerini daha da sıkı bir şekilde perçinler. Bu, her zaman böyledir. Ama Şeytan, gücüne ve sinsiliğine rağmen, her zaman yenilir. Şeytan’ın aslında ön görüşü yoktur. Geleceğe baktığı zaman, bizim gördüğümüzden daha fazlasını göremez ve bunun bir sonucu olarak da, sürekli aldatır. Firavun, halkın, tembel olduğunu söyledi, ve “bu yüzden ‘Gidelim, Tanrımıza kurban keselim’ diye bağrışıyorlar’” dedi (ayet 8) Böyle düşündüğü için onların yaptıkları işin ağırlaştırılmasını buyurdu. Meşgul oldukları takdirde yalan sözlere kulak asmayacaklarını bildirdi. Ah! Şeytan, zavallı kölelerin bir tek tanesinin bile hizmetinden kaçmasına engel olmak için tüm dünyanın çevresini dolaşır! Bir can, günah konusunda ikna olduğu takdirde, Mısır’dan kaçmak, kurtarılmak ve özgürlük ve Tanrı ile barışmak için özlem duymaya başladığı zaman, Şeytan bu canın çevresine binlerce tuzak, çekici şey, karışıklık ve engeller yerleştirecektir. Aynı firavunun İsrailoğullarına yaptığı gibi, onları daha fazla meşgul ederek, bir heyecan ve eylem döngüsünün tuzağına düşürmek, özgürlük ve kurtarılmak gibi bu tür arzuların tümünü zihinlerinden dışlamak isteyecektir. Eğer bu düşünceler içindeki bir kişi bu sayfaları okuyor ise, o zaman kötü olanın bu sinsi tuzaklarına karşı uyanık olsun ve onu yok etmek için kendisine çekici gösterilen bu kötülüklerden kararlı bir şekilde geri dönsün. Evet, tüm ihtiyacının ve tüm çaresizliğinin bilincinde olarak O’na baksın; O ölüm gücüne sahip olanı, yani İblis’i, ölüm aracılığı ile etkisiz kılmak üzere onlarla aynı insan yapısını aldı. Bunu, ölü korkusu yüzünden yaşamları boyunca köle olanların hepsini özgür kılmak için yaptı. (İbraniler 2:14,15) Rab İsa Mesih’e inananların hepsi böylece karanlıktan ışığa ve Şeytan’ın gücünden Tanrı’nın gücüne dönecekler.

Firavunun görevlileri sadık kişilerdi ve acımasız görevlerini acımasızca yerine getirdiler. (10-14. ayetler) Zulüm demiri İsrailoğullarının canlarına sokuldu ve yüreklerindeki acılık içinde firavunun yanına varıp yakındılar, “Neden kullarına böyle davranıyorsun?” diye feryat ettiler. (15-18. ayetler) ama feryatları boşunaydı, çünkü Şeytan merhamet diye bir duygu tanımaz; o, kölelerinin acılarından keyif bile alır. Firavundan yardım göremedikleri için hayal kırıklığına uğradılar ve öfke içinde Musa ve Harun’un yanına giderek onlara çıkıştılar. İşlerindeki baskının artmasının nedeninin onlar olduğunu söyleyerek suçlamada bulundular. “Rab yaptığınızı görsün, cezanızı versin. Bizi firavun ile görevlilerinin gözünde rezil ettiniz. Bizi öldürmeleri için ellerine bir kılıç verdiniz.” (ayet 21) Bu durum, aynı zamanda bireysel deneyimler için de gerçektir. Vicdanı uyandırılmış günahkarın genellikle geçtiği acı deneyimlerde, suçluluk duygusu aracılığı ile bunalan günahkara, şeytanın eli aynı zamanda daha da ağır olarak hissettirilir; tüm bu çatışma ve üzüntülerden özgür olduğu zamanlardaki günlere geri dönmek için – bunların kurtuluşa götüren yol olduklarını görmeyerek – ne kadar da sık ayartmaya uğrar.

Musa bile fırtınadan önceki anda eğilir. Hiç kuşkusuz halkının refahı ve kurtulması için özlem duyarak ve onların azarlamalarına maruz kalarak, firavunun uyguladığı bu yeni politikadan dolayı sabrını yitirir ve şöyle der: “Ya Rab, niçin bu halka kötü davrandın? Beni bunun için mi gönderdin? Senin adına firavun ile konuşmaya gittim gideli, firavun bu halka kötü davranıyor. Sen de kendi halkını kurtarmak için hiç bir şey yapmadın?” (22, 23. ayetler) Musa, böylece halkının sabırsızlığını ve hayal kırıklığını paylaşmış oldu. Henüz göz ile görünene değil, imana dayanarak yaşamayı öğrenmemişti, Rab’de dinlenmeyi ve O’nu sabır ile beklemeyi de bilmiyordu. Ancak yine de, yaptığı hatanın nedeni, zulüm gören İsraillilere sempati duymasından ileri geliyordu; ve diğer insanlara yardım etmenin ilk özelliği, onların durumu ile özdeşleşmektir.

Musa, bu şekilde Rabbin zihni ile paydaşlık ediyordu; ve Rab de kulunun yüreğindeki düşünceleri anlıyordu. Bu nedenle onu yeniden görevlendirdi ve ona tekrar lütuf ve merhametinin amaçlarını bildirdi; Antlaşması’na duyduğu bozulması imkansız sadakati yine duyurdu. Tanrı, şimdiye kadar iki amacını tamamlamıştı; hem Musa’ya hem de halkına onlara zulmeden kişinin karakterini ve boyunduruklarının doğasını öğretmişti. Görünene göre, onları Tanrı’nın eline hapseden Tanrı idi ve bu şekilde onlarda, durumlarının umutsuz olduğuna ilişkin bir kanaat üretmişti. Bu, O’nun her zamanki Yöntemidir. İnsanlar suçlu, mahvolmuş ve perişan olduklarını bilene kadar Tanrı, Kendisini bir Kurtarıcı olarak asla sunmaz. Rab İsa, “Ben doğruları değil, günahkarları tövbe etmeye çağırmak için geldim” dedi. İnsanlar, kendilerinin kaybolmuş olduklarını kabul etme konusunda istekli olur olmaz, Kurtarıcı, onların canlarının önüne geçerek durur. Burada da aynı şey söz konusudur. Görünene göre, İsrailoğulları öncekinden daha kötü bir durum içindedirler. Umutsuzluğa kapılmışlardır. Ve Musa da aynı duygular içindedir. Bu andan itibaren Mısır’dan Çıkış 6. bölümde yer alan bereketli sunumu ve duyuruyu görürüz. Rabbin, halına, Mısır’dan Çıkış 5. bölümdeki gerekli disiplini uygulamasının nedeni budur. Bunu, iki nedenden dolayı yapar; halkını Mısırlılar’ın arasından çıkarmak ve aralarında telafi edilemez bir yarık oluşturmak; ve Kendi gücünü gösterecek yolu hazırlamak için, öyle ki, İsrailoğulları onları Mısır ülkesinden çıkartabilecek tek elin O’nun Eli olduğunu bilebilsinler. Önce, güçlü Elinden ötürü firavunun, halkı, ülkesinden kovacağını duyurur. (ayet 1) Sonra ise, daha büyük önem taşıyan bir açıklama alırız:

“Ben YAHVE’yim. İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a Her Şeye Gücü Yeten Tanrı olarak göründüm, ama onlara kendimi YAHVE adı ile tanıtmadım.” (2-3 ayetler)

Bu ifade, Yehova adının daha önce hiç bir şekilde kullanılmadığını ima etmez. Aksine, Yehova adı sık sık kullanılır. Ama şimdiye kadar bunu henüz kulları ile paylaşmamıştır. Şimdi resmi bir şekilde, adını, İsrail ile olan ilişkisi açısından dile getirir ve bunu yalnızca İsrail ile olan ilişkisinde kullanır. Bu düzene dahil olan imanlılar O’nu Tanrıları ve Babaları olarak bilirler. Ve bu yüzden bu durum, onların gerçek konumu ve ilişkisi ile ilgili bilgisizliği ortaya koyacak, aynı zamanda Yehova adını kullanmaları konusunda zihin karışıklığına da neden olacaktır. Yehova adı İsrail için ayrılmıştır. Ve sonunda bin yıllık dönemde Tanrı ile olan ilişkileri konusunda kendilerine bilgi verildiği zaman tekrar ortaya çıkacaktır. Eski Antlaşma’daki Yehova’nın Yeni Antlaşma’daki İsa olduğu bir başka sorundur; ama bu, anın ve önemin ötesinde bir konudur. O, İsrail’in arasında gerçekten Yehova idi ve böyle olduğu için onların kötülüklerini bağışladı ve hastalıklarını iyileştirdi (Mezmur 103: 3); ama Hıristiyanlar için hiç bir zaman Yehova değildir. O, Hıristiyanları Kendisi ile daha yakın bir ilişkiye getirmek için lütfetmiştir; Meryem’e, ve Meryem aracılığı ile O’nun öğrencilerine açıkladığı aslıda şu sözleri ile ifade edilir:

“Kardeşlerime git ve onlara söyle, benim Babam’ın ve sizin Babanız’ın, benim Tanrım’ın ve sizin Tanrınız’ın yanına çıkıyorum. (Yuhanna 20:17)

Tanrı, şimdi İsrailoğulları ile resmi bir şekilde ilişkiye girmiş olarak, halkının ataları ile yapmış olduğu antlaşmayı terimleri ile birlikte hatırlar (ayet 4; Yaratılış 17:7, 8 ayetleri ile karşılaştırın). Ve sonra antlaşmasını izleyerek (çünkü Tanrı sadıktır) şu ifadede bulunur: “Mısırlıların köleleştirdiği İsraillilerin iniltilerini duydum ve antlaşmamı hep andım.” (ayet 5) Tanrı’nın kurtarışı bu temel üzerinde olacaktır; ataları ile yaptığı antlaşmada Yehova olarak onlar için ne olduğunun ve şimdi gönderdiği mesajının temeline uygun olarak kurtarışı tamdır ve anlaşılabilirdir. Mesajı, ulus hakkındaki tüm amacını içerir. Öncelikle, adının Yehova olduğunu görürüz – “Ben Yehova’yım”; bu ad kurtarış beyan eder – halk özgür kılınacak ve kurtarılacaktır, O’nunla ilişki kurmaları sağlanacaktır, O’nun halkı olacaklar, ve O da onları Mısırlıların yükleri taşımaktan kurtaran Tanrıları olacaktır ve Tanrı’nın, İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a vermeyi ant içtiği ülkeye götürülerek bir miras olarak bu ülkeye sahip olacaklardı. Ve her şey O’nun ne olduğuna bağımlı olarak yapıldı; her şey “Ben Yehova’yım” duyurusunun tekrarı ile sonuçlanır. Böylelikle, O, kurtarılışımızın “Evet”i ve “Amin”idir, Alfa ve Omega’dır. Harika bir güzelliğin mesajı olduğu kesindir. Her şey, O’nun Kendi içinde ne olduğu temeli üzerindedir ve bu nedenle her şey eksiksizdir. Bu nedenle, O’nun olduğu her şey başlangıcı ve aynı zamanda halkının kurtarılmasının tamamlandığını garantiler.

Musa, kendisine verilen mesajı İsrailoğullarına taşıdı ve iletti: “ama umutları kırıldığı ve ağır baskı altında oldukları için onu dinlemediler.” (ayet 9) Böylece tüm umutlarını yitirmiş olarak, tüm canlarını karartan acı dertler içinde özgürlük ve bereket ilan eden lütufkar sese sağır kaldılar. Musa, halkının özgür bırakılmasını talep etmek için sonra tekrar firavuna gönderildi; ama İsraillilere verdiği hizmetin verili olmadığını, ürün vermediğini görünce hayal kırıklığına kapıldı ve şu yanıtı verdi: “İsrailliler beni dinlemedikten sonra, firavun nasıl dinler? Zaten iyi konuşan biri değilim (dudakları sünnetsiz bir adamım).” (ayet 12) Bu yüzden yalnızca başarısızlık oldu. Firavun, Rabbin isteğini reddetmişti; İsrailoğulları, üzerlerine konan ağır yük nedeni ile sersemlemiş ve uyuşmuş oldukları için lütfun sevinçli haberlerini dinlemediler ve Musa görevine devam etmeyi istemedi; çünkü eskiden ettiği itirazı hatırladı; kendi doğal yetersizliğini biliyordu, ancak tüm yeterliliğinin Rab’de bulunduğunu henüz öğrenmemişti. Hizmetin güçlüklerini ne olduğumuz ile ölçtüğümüz takdirde, ölümcül bir hata yaparız. Esas olan, Tanrı’nın ne olduğudur; ve imansızlığımızın sisleri arasında dağlar kadar büyük görünen zorluklar Tanrı için sınırsız olan gücünü göstermesi için bir fırsattan başka bir şey değildirler.

Göz ile görünenler ile ilgili olarak bölüm, tam bir başarısızlık ile son bulur. Ama Rab, insanın çaresizliği ya da direnişi tarafından etkilenmez; Kendi yüreğinden akan ve Kendi gücü ile yerine getirilen amaçları, değişmez. Bu nedenle, ayet 13’de kaydedilmiş olan eylemin farkına varmak çok hoştur. “Rab, Musa ve Harun ile İsrailliler ve Mısır firavunu hakkında konuştu. İsrailliler’i Mısır’dan çıkarmalarını buyurdu.” Halkının sağırlığından, hizmetkarının başarısızlığından ya da firavunun aşikar düşmanlığından etkilenmeksizin, Tanrı sakin bir şekilde halkının kurtuluşunu etkilemeye devam etti.

On üçüncü ayetten otuzuncu ayete kadar bir parantezin varlığı gözlemlenecektir. İki nedenden dolayı burada bir sunum yok gibi görünür. Burada öncelikle yeni bir başlangıç noktası göze çarpar. Açıklamış olduğumuz gibi, Mısır’dan Çıkış 5. bölüm ve Mısır’dan Çıkış 6. bölümlerde bir ön hazırlık mevcuttur – bir tür önsöz. Bu ön hazırlıktaki dönem bir yandan sadece bir insan olarak bakıldığı zaman firavun ile ilgili olarak bir tür lütuf gününü kapsar; öte yandan Yehova’nın girmek üzere olduğu çatışmanın gerçek karakterinin ışığa getirir ve ilgili tüm tarafların – Firavun, İsrailoğulları ve Musa – tam konumunu ve durumunu açıklar. Aynı zamanda, Yehova’nın, Halkı için eyleme geçmek üzere olduğu temeller üzerine Tanrı’nın karakteri ve antlaşmasının genişliği ve derinliği atılır. Bu dönem şimdi geride kalmıştır ve Rab yeni bir başlangıç yapar; bu yüzden Musa ve Harun’un hizmetlerinin nesnesini ve amacını içeren bir tekrar yapılır. Bu durum, ikinci olarak, kurtarılması gereken insanların soy ağacının sunumu için fırsat tanır. Burada bizim için ilgi çekici olan nokta, Musa ve Harun’un soyudur. “Armam halası Yokevet ile evlendi. Yokevet, ona Harun ile Musa’yı doğurdu.” (ayet 20) “Rabbin, ‘İsraillileri ordular halinde Mısır’dan çıkarın’ dediği Harun ve Musa bunlardır. İsraillileri Mısır’dan çıkarmak için Mısır Firavunu ile konuşanlar da Musa ile Harun’dur.” (26, 27. ayetler) Harun’un Musa’nın ağabeyi olduğunu görüyoruz. Ve kralın bildirisine rağmen, dindar Armam ve Yokevet’in çocuklarının korunması ile bereketlenmiş olduklarına dikkat etmek ilginçtir. Harun, doğal olarak Musa üzerinde önceliğe sahipti; ama lütuf hiç bir zaman doğanın düzenini izlemez. Tanrı’nın biçim verdiği tüm doğal ilişkileri kabul eder ve gerçeğe sıkıca bağlanılmadığı zaman, onursuzluk getirmese bile yalnızca üzüntü getirebilir; ama yukarıda da belirtildiği gibi, ve doğanın dışında kendi alanında ve kendi yasaları ile uyumlu olarak hareket eder. Bu yüzden Tanrı, Kendi egemen haklarına göre hareket ederek Harun’u değil, Musa’yı seçti; Musa’nın hatasının sonucuna ve yumuşak huyluluktan zayıflığa geçişine rağmen, Tanrı daha sonraki hizmetinde onu ağabeyi ile bir araya getirdi. Ancak tanrısal düzen, Musa ve Harun’dur, doğal düzen ise, soy ağacında ve 26. ayette görüldüğü gibi Harun ve Musa’dır. Son üç ayet, anlatımı sade bir şekilde 10.ayet ile bağlar. Çünkü Musa’nın 30. ayetteki itirazının, 12 ayetteki itirazı ile aynı olduğu açıktır. Ama yine de tekrarı için neden mevcuttur. Mısır’dan Çıkış 3 ve Mısır’dan Çıkış 4. bölümlerde Musa, Rabbe karşılık olarak, beş zorluk çıkartır. Buradaki altıncıda bulunan iki tane ile birlikte yedi yaparlar. Bu, bu yüzden Musa’nın zayıflığının ve imansızlığının mükemmel bir şekilde sergilenişidir. Tanrı’nın lütfu ve iyiliği nasıl da ön plana çıkar. Çünkü eğer Tanrı’nın huzurunda insan açıklanır ise, bu aynı zamanda O’nun lütfunun, sevgisinin, merhametinin ve gerçeğinin tüm mükemmelliğinde Tanrı’nın ne olduğunu da ışığa getirir. O’nun adı kutsansın!

Bölüm 6

Fısıh Kuzusu

Mısır’dan Çıkış 12

On birinci bölümde bulunan iki şey tekrar hatırlanabilir. Öncelikle, ilk doğan çocukların üzerine gelecek olan yargının duyurulması; ve ikinci olarak “Mısırlılar ve İsrailliler arasında” görülen farklılık. (11:4-7) Bu iki şeyin bir araya gelmesi fısıh kuzusu ile mümkün olur. Çünkü Tanrı şimdi günah sorununu ortaya koyar ve böylelikle Kendisinde var olan Yargıç karakterini gereken şekilde sunar. Ama bunu yaptığı an, hem Mısırlılar hem de İsrailliler O’nun yargısı söz konusu olduğunda çirkin görünürler, çünkü her ikisi de O’nun gözünde günahkardırlar. Tanrı’nın, İsrail’i Mısır’dan kurtarma amacı gerçektir ve aynı zamanda Tanrı’nın Kendisine özgü egemen haklarının uygulanmasında Tanrı’nın biri ve diğeri arasında farklılık göz ettiği de aynı zamanda oldukça gerçektir. ama Tanrı, asla Tanrı olmaktan vazgeçemez. Ve O’nun tüm eylemleri Karakterinin nasıl olduğunu ifade etmelidir. Ve bu yüzden İsrail’i esirgediği takdirde – İsrailliler de Mısırlılar ile eşit derecede suçlu idiler, günahkarlıkları konusunda aynı idiler – Mısır’ı yok ederken, bunu ancak Kendi doğası ile uyumlu olarak yapabilirdi. Başka bir deyişle, O’nun doğruluğu diğerinin yok edilmesinde olduğu gibi, birinin kurtarılışında da gösterilmelidir. Ve işte tam bu noktada lütfun yalnızca doğruluk aracılığı ile egemenlik sürebileceği algılanır. (Romalılar 5:21) Şimdi bu bölümde çözülen sorun şudur – Tanrı Mısır’ın ilk doğanlarını öldürdüğü zaman, İsrail’i adil bir şekilde nasıl esirgeyebildi? Hem Mısırlılara hem de İsraillilere Yargıç olarak görünür; ve İsrail’in ahlak açısından Mısır’dan daha üstün olmadığı bilindiğine göre, farklılığın tek temeli bu değildi. Farklılığın TEK NEDENİ, FISIH KUZUSUNUN KANI İDİ. İbrahim, İshak ve Yakup ile antlaşma yapan lütuf idi; kuzuyu tedarik eden de lütuf idi. Ama kuzunun kanı – Tanrı Kuzusu, Fısıh Kuzumuz Mesih – günahları nedeni ile Tanrı’nın İsrail’den beklediği her isteği karşıladı ve bu yüzden Tanrı, ölüm meleği Mısırlıların her birinin ev halkına ölüm taşırken İsraillileri adil bir şekilde koruyabildi. Kuzu’nun kanında merhamet ve gerçek bir araya geldiler ve doğruluk ve esenlik birbirleri ile öpüştüler. Bölümdeki ayrıntıları incelerken bu gerçeği tam olarak inceleyeceğiz.

“Rab, Mısır’da Musa ile Harun’a, ‘Bu ay sizin için ilk ay, yılın ilk ayı olacak’ dedi. (1,2. ayetler)

Günahkar, günahlarının içinde olduğu sürece Tanrı’nın gözünde zamanın hiç bir değeri yoktur. Biz, Mesih’in kanı altında korunmaya başlayıncaya kadar O’nun gözünde yaşıyor sayılmayız. Otuz, kırk ya da elli yıl yaşamış olabiliriz, ama yeniden doğmadıysak bu yıllar zaman kaybıdır. Zaman kaybı? Tanrı ile ilgili olarak kayıp; ama ah, sonsuzluğun sonuçlarına gebe olarak bu koşulda devam etmek! Bu dönemin her günü suçlarımıza, günahlarımızın sayısına eklemede bulundu; büyük beyaz tahtın önünde yargı gününde açılacak olan kitapta hepsi kayıtlı bulunmakta. Sonsuzluğa kurtarılmış olarak geçmeliyiz. Dünyanın mücadeleleri ve eylemleri, insanların umutları ve hırsları üzerine gelecek olan bir hüküm! Bize yaşamın soyluluğunu anlatırlar, yücelik ve ün getiren işlerden konuşurlar ve adları tarih sayfalarında kalan isimlerin yaptıkları eylemleri yapmamızı teşvik etmek için gençliğimizi bu arzular ile esinlemenin peşindedirler. Ama Tanrı konuştuğu zaman, bu kişilerin henüz yaşamaya başlamadıklarını ilan ederek tek bir kelime ile bu aldatmacaları dağıtır. İnsanların gözlerinde ne kadar önemli görünürlerse görünsünler Tanrı’nın yaşamını almadıkları takdirde, ölüdürler, gerçek tarihleri henüz başlamamıştır. Aynı şey İsrailliler için de geçerlidir. Firavun’un, yani Şeytan’ın köleleridirler; henüz Rabbe hizmet etmeye başlamamışlardır ve bu yüzden kurtarılışlarının ilk ayı onlar için yılın ilk ayı olmalıydı. Gerçek yaşam öyküleri bu tarihten itibaren başladı.

“Bütün İsrail topluluğuna bildirin: Bu ayın sonunda herkes ailesine göre kendi ev halkına birer kuzu alacak. Eğer bir kuzu bir aileye çok geliyor ise, aile bireylerinin sayısı ve herkesin yiyeceği miktar hesaplanacak ve aile kuzuyu en yakın komşusu ile paylaşabilecek. Koyun ya da keçilerden seçeceğiniz hayvan kusursuz, erkek ve bir yaşında olmalı. Ayın on dördüne kadar ona bakacaksınız. O akşam üstü bütün İsrail topluluğu hayvanları boğazlayacak. Hayvanın kanını alıp, etin yeneceği evin yan ve üst sövelerine sürecekler. O gece ateşte kızartılmış et, mayasız ekmek ve acı otlar ile yenmelidir. Eti çiğ ya da haşlanmış olarak değil, başı, bacakları, bağırsakları ve işkembesi ile birlikte kızartarak yiyeceksiniz. Sabaha kadar bitirmelisiniz. Arta kalan olur ise, sabah ateşte yakacaksınız. Eti şöyle yemelisiniz: Beliniz kuşanmış, çarıklarınız ayağınızda, değneğiniz elinizde olmalı. Eti çabuk yemelisiniz. Bu, Rabbin Fısıh kurbanıdır.

O gece Mısır’dan geçeceğim. Hem insanların hem de hayvanların ilk doğanlarını öldüreceğim. Mısır’ın bütün ilahlarını yargılayacağım. Ben Rabbim. Bulunduğunuz evlerin üzerindeki kan sizin için bir belirti olacak. Kanı görünce üzerinizden geçeceğim. Mısır’ı cezalandırırken ölü saçan size hiç bir zarar vermeyecek. Bu gün sizin için anma günü olacak. Bu günü Rabbin bayramı olarak kutlayacaksınız. Gelecek kuşaklarınız boyunca sürekli bir kural olarak bu günü kutlayacaksınız.

Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksiniz. İlk gün evlerinizden mayayı kaldıracaksınız. Kim bu yedi gün içinde mayalı bir şey yer ise, İsrail’den atılacaktır. Birinci ve yedinci günler kutsal toplantı yapacaksınız. O günler hiç bir iş yapılmayacak. Herkes yalnız kendi yiyeceğini hazırlayacak. Mayasız Ekmek Bayramı’nı kutlayacaksınız, çünkü sizi ordular halinde o gün Mısır’dan çıkardım. Bu günü kalıcı bir kural olarak kuşaklarınız boyunca kutlayacaksınız. Birinci ayın on dördüncü günün akşamından yirmi birinci gününün akşamına kadar mayasız ekmek yiyeceksiniz. Evlerinizde yedi gün maya bulunmayacak. Mayalı bir şey yiyen yerli yabancı herkes İsrail topluluğundan atılacaktır. Mayalı bir şey yemeyeceksiniz. Yaşadığınız her yerde mayasız ekmek yiyeceksiniz.” (3-20. ayetler)

Tanrı, yargının ortasında merhameti hatırlar. Eğer onlar üzerindeki talepleri tam ve yeterli olarak karşılanmadıkça Mısırlılara vuracak ise ve eğer İsrail’i esirgeyemeyecek ise ( karakterinin nitelikleri açısından sürekli olarak yapamaz), Kendisi, Kendi yüreği ile hareket ederek Kendi egemen haklarını kullanıp, lütfunun zenginliklerine göre halkını adil bir şekilde darbenin dışında tutabileceği temeli şekillendiren kuzunun kanını sağlayacak ve onları esaret evinden dışarı çıkartacaktır. İsrail’in kurtarılışında olduğu kadar bizim kurtarılışımızda da konunun bizim ne olduğumuz değil, Tanrı’nın ne olduğunun esas olduğunu iyice kavramalısınız. Bu nedenle, kurtarılışımız, Tanrı’nın değişmez karakteri üzerinde bina edilmiştir; bu yüzden kefaret yerine gelir gelmez (bu öykünün devamında görüleceği gibi) Tanrı’nın karakteri, bizim güvenliğimiz için taahhüt edilmiştir.

Bu yazılarda farklı ve ayrı bir dikkat talep eden çeşitli özellikler mevcuttur. Öncelikle, kuzu. Daha önceden de işaret edilmiş olduğu gibi, bu fısıh kuzusunun tüm değeri Mesih’in bir örneği olmasından kaynaklanır. Pavlus bu nedenle şöyle der: “Fısıh Kuzumuz Mesih bizim için kurban edildi. Bunun için bayram edelim.” (1 Korintliler 5:7,8) Bu yüzden bize tanrısal yetki ile garanti edilir; bu ilginç örneğin gölgesi altında Tanrı’nın Kuzusu’nu görürüz ve bu bölümün her ayrıntısının böylesine büyük ilgi çekmesinin nedeni budur. Kuzu, ayın onuncu gününde alınmalı – bir yaşında ve kusursuz bir erkek kuzu – ve aynı ayın on dördüncü gününe kadar beslenmeliydi. Kuzunun Tanrı’nın öğütlediği şekilde seçilmesi gerekliydi. Örneğin, onuncu günde alınacak ve on dördüncü gününde kurban edilecekti. Ama okuyucunun yorumuna ve hükmüne bırakılmış olan bir başka öneride daha bulunulmuştur. Buna göre, onuncu gün Mesih’in, Vaftizci Yahya tarafından çok şaşırtıcı bir şekilde, “İşte dünyanın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu!” olarak ilan edilişi ile Mesih’in görevine başlaması hakkındadır. (Yuhanna 1:29) Sonra eğer Rabbin hizmeti üç yıl ifadesini kapsadığı takdirde, iki tam yıl ve iki yarım yıl daha eklendiği zaman, Yahudilerin hesaplamasına göre bu dört yıl eder ve bu yüzden O’nun ölümünün zamanı on dördüncü güne rastlayacaktır. Ama şöyle bir soru sorulabilir: O zaman neden kuzunun ayrılması konusunda on sayısı esas alındı? Çünkü bu, Tanrı’ya olan sorumluluğun sayısıdır ve bu şekilde kutsanmış Rabbimize Tanrı’nın Kuzusu olarak sahip olunduğunu öğretir. O, Tanrı’nın önünde her türlü sorumluluğu yerine getirdi ve günah için kurban edilecek olan kusursuz kuzu olduğunu kanıtladı. O, Tanrı’nın Kuzusu idi ve insan hangi kurbanın kabul edilebilir olacağını hiç bir zaman bilemeyeceği için kuzuyu Tanrı’nın tedarik etmesi kutsanmış bir teselli idi. İsrail o güne kadar esaret altında alacaktı, çünkü günahları ile ilgili Tanrı taleplerini nasıl karşılayacağını, Tanrı’yı nasıl tatmin edeceğini bilemeyecekti. Böylece Tanrı merhameti ve lütfu ile dünyanın günahını ortadan kaldırmaya yetecek olan bir kuzu tedarik etti. Bu nedenle, günahtan arınmanın başka herhangi bir yöntemi asla olamaz; Tanrı’nın adil yargısından gizlenmek için başka bir aracı yoktur; Tanrı tarafından sağlanan Mesih’in kanı, tüm diğer yöntemlerin ötesinde, geçerli olan tek yöntemdir.

Kuzunun ayın on dördüncü gününde öldürülmesi gerekiyordu. “O akşam üstü bütün İsrail topluluğu hayvanları boğazlayacak.” (ayet 6) Her şeyin boğazlanacak kuzu ile özdeşleşmesi gerekiyordu. Aslına bakılacak olur ise, her ev halkının bir kuzusu vardı. Çünkü her aile kendi evinde kalacaktı; öte yandan “topluluğun bir arada olması”na bir bütün olarak bakılır. Bu iki birlik, Yahudi ekonomisi içinde her zaman korundu – topluluğun ve ev halkının

birlik olmaları. Ailenin soyu atalara dayanıyordu ve şimdi Tanrı, Kendisine ait olan bir halkı Mısır’dan dışarı çağırıyordu; ev halkının korunmasını sağlamak için de bütünün birliğini kurdu. Fısıh’ın buyruğu içinde bir araya getirildiler – aileler ayrı ve topluluk bir bütün olarak.

Bir sonraki kısımda kanın serpilmesinden söz edilir. Boğazlanmış kuzu, tek bir ev halkının korunmasını teminat altına almayacaktı. Eğer insanlar yalnızca kuzunun öldürülmüş olması gerçeği ile rahatlayacak olsalar idi, ölüm meleği onların evlerinden içeri girmek için bir engel ile karşılaşmayacaktı. Aynı Mısırlıların evlerinde olduğu gibi, İsraillilerin evlerinde de ölüsü olmayan hiçbir oymak bulunmayacaktı. Hayır, güvenliği garanti altına alan, kuzunun ölümü değil, kuzunun kanının serpilmesi idi (7, 13, 23. ayetler). Okuyucunun bu konu üzerinde derin düşünmesini öneriyorum. Korunma için Mesih’in ölümünün gerçeğinde dinlenmenin bir tehlikesi yok mudur? Kanın kutsanmış yeterliliği ve Tanrı’nın önündeki değeri sayesinde bir an için bile herhangi bir tehlike kaygısı yoktur. Mesih’in ölümü, O’na iman edilmediği takdirde tek bir canı bile kurtarmayacaktır (burada bebeklerden söz etmiyoruz) . O’nun günah için bir kefaret sağladığı oldukça gerçektir – bu kefaret Tanrı’ya, karakterinin her niteliği açısından yücelik vermiştir. Hem adil davranarak hem de Kendisine yücelik vererek iman aracılığı ile O’na yaklaşan her günahkara tam, eksiksiz ve sonsuz bir kurtarış ihsan eder. Çünkü Tanrı, “Mesih’i, kanı ile günahları bağışlatan ve imanla benimsenen kurban olarak sundu. Böylece adaletini gösterdi. Çünkü sabredip daha önce işlenmiş günahları cezasız bıraktı. Bunu, adil kalmak ve İsa’ya iman edeni aklamak için şimdiki zamanda kendi adaletini göstermek amacı ile yaptı.” (Romalılar 3:25,26) Ama iman aracılığı ile, dökülen kan ile kişisel bir şekilde özdeşleşmek gerekir, aksi takdirde dökülen kan bir yarar sağlamaz. O zaman İsrailliler, kanın koruması ve değeri altına nasıl girdiler? Çok basit, yalnızca iman itaati aracılığı ile. “Hayvanın kanını alıp, etin yeneceği evin yan ve üst kapı sövelerine sürecekler. Bir demet mercanköşkü otu alacaklar, leğendeki kana batırıp kanı kapılarının yan ve üst sövelerine sürecekler. Sabaha kadar kimse evinden çıkmayacak.” (7, 22. ayetler) Böylelikle görüyoruz ki, iman ve itaat etmelerinin dışında yapmaları gereken hiç bir şey yoktu. Kendilerine sağlanan yöntemi tartışmak onlara düşmüyordu, yöntemin makul olup olmadığı ya da olası değeri de onların sorunu değildi. Her şey Tanrı’nın öğüdüne kulak asıp asmamalarına bağlıydı. Böylece görüyoruz ki, Tanrı günahkardan yalnızca iman talep eder; başka bir şey talep etmez. Tanrı’nın, günahkarın durumuna ve suçluluğuna olan tanıklığına iman; günahkarın bu durumunun Tanrı’nın yargısını gerektirdiğinin farkında olmak ve Mesih’in ölümü aracılığı ile günahkarın ihtiyacına getirilen sağlayışa iman. Eğer bir İsrailli, hangi nedenden dolayı olsun, tanrısal buyruğu göz ardı ederse, ölüm meleğinin darbesinden kaçamayacaktı. Aynı şekilde eğer bir günahkar, çaresiz durumu ile ilgili Tanrı Sözü’ne ve aynı zamanda Mesih ile ilgili gerçeğe boyun eğmeyi reddeder ise, onu sonsuz yargının darbesinden hiç bir şey kurtaramaz. Ama eğer bir İsrailli sade bir şekilde boyun eğerek kanı evinin üzerine serptiği takdirde, o an o dehşet ve ölüm gecesinden kesinlikle korunur. Aynı şekilde bir günahkar Mesih’e iman ettiği an, sonsuza kadar kurtulur, çünkü O’nun değerli kanının tüm söz ile anlatılamayan değeri tarafından korunur.

O zaman sevinçli bir güvenlik duygusu ile şarkı söyleyebilir –

“Acımasız düşman suçlasa da,
Günahlar bir sel gibi yeniden hesaplansalar da;
Tanrımız her suçlamayı reddeder;
Mesih her suçlamaya kanı ile yanıt vermiştir.”

Aynı zamanda, insanların güvenliğinin kendi ahlak durumlarına bağlı olmadığı, düşünceleri, duyguları ya da deneyimleri ile bir ilgisinin olmadığını belirten bu gerçeğin daha fazla vurgulanmasına da dikkat edin. Tek soru, kanın, söylendiği şekilde serpilip serpilmediğidir. Eğer kan serpildi ise, güvenlikteydiler, eğer serpilmedi ise, Mısır ülkesinde dolaşan yargıya maruz kalırlardı. İsrailliler, çekingen, korkak ve umutsuz olabilirlerdi; tüm geceyi zihinlerinde sorular, yüreklerinde kaygılar ile geçirmiş olabilirlerdi; ama yine de eğer evlerinin üzerinde kan bulunuyor ise, ölüm meleğinin darbesinden korunacakları kesindi. Onlara koruma sağlayan, yalnızca kanın sahip olduğu değerdi. İnsanların ifadesine göre, eğer dünyadaki en iyi insanlar olmuş olsalardı bile, eğer serpilmiş kan olmasaydı, Mısırlıların en kötüleri ile birlikte, hiç bir fark gözetilmeksizin, mahvolmuş olacaklardı. Yine tekrar edelim, güvenliklerinin temeli, yalnızca Fısıh Kuzusu’nun kanından kaynaklanıyordu. Şimdi, bu ülkedeki herkes için bu durum geçerlidir. Mısır’ın üzerine inen yargılardan çok daha üstün olan yargılar bu dünyanın üzerine de çok yakında inecekler ve bunlar ikinci ölümün (Vahiy 20) kesin konusu olan, büyük beyaz tahtın önündeki herkesin son yargısının öncü yargılarıdır ve ancak Mesih’in kanı altında korunan kişiler bu yargılardan kurtulacaklardır. O zaman okuyucu, sorunun kendisine ciddi, hayır, hatta ateşli bir sevgi ile sorulup sorulmadığını merak etmeyecek mi? “Mesih’in kanı aracılığı ile güvenlikte misin? Bu sorun çözümlenene kadar gece gündüz kendine rahat edeceğin hiç bir fırsat tanıma. Tanrı’nın geri alınamaz Sözü’nün temeli üzerinde o karanlık ve dehşetli gecede üzerlerine kan serpilmiş evlerinde oturan İsrailliler kadar güvenlik içinde oluncaya dek rahat etme.

Ayrıca, serpilen kanın, öncelikle Tanrı’nın gözü için önemli olduğu dikkate alınmalıdır. Bir diğer kişinin gözlemlediği gibi: “Sen gördüğün zaman değil, Tanrı gördüğü zaman! Uyandırılmış bir kişinin canı, kendi doğruluğunda değil, genellikle kanı nasıl gördüğü üzerinde dinlenir. Yüreğin bu konu ile ilgili olarak derinden etkilenmesi önemlidir, ama esenliğin ya da huzurun temeli bu değildir. Huzurun temeli, Tanrı’nın kanı nasıl gördüğüdür. Günahı ortadan kaldıran kanın tam ve yetkin değerini takdir etme konusunda başarısız olmaz. Günahtan nefret eden ve gücenen O’dur. Günahı ortadan kaldıran kanın değerini O görür. “Ama kanın değerine iman etmem gerekmez mi?” diye sorulabilir. Bu, kanın değerine iman etmektir, Tanrı, günahı ortadan kaldırılmış olarak görür; sizin kana vereceğiniz değer, duygularınızın ölçüsünün bir meselesi olarak addettiğiniz bir değerdir. İman, Tanrı’nın düşüncelerini kabul eder.” Bu gerçek hatırlandığı takdirde, kaygılı pek çok kişinin zihin karışıklığı ve acılar ile dolu yorgun günleri ve geceleri son bulacaktır. Kanın değeri hakkında Tanrı’nın kendi tanıklığını kabul etmenin ötesinde hiç bir şey yoktur. “Kanı gördüğüm zaman, üzerinizden geçeceğim ve Mısır ülkesini vurduğum zaman, bela sizi mahvetmek için üzerinize gelmeyecektir.” Günaha karşı olan Tanrı, Mesih’in kanı ile tatmin olmuştur. Ya da hala günahı cezalandırmak zorundadır. Bu nedenle, Tanrı’nın, kanı gördüğü zaman esirgeyeceği beyanı, günah için tam ve mükemmel bir kefaret sağlandığı gerçeğine ilişkin kesin bir tanıklıktır. O zaman eğer Tanrı, Mesih’in kanı ile tatmin oldu ise, günahkar da aynı şekilde tatmin olamaz mı? Ve günahkarın değersizliğinin kanın yeterliliğine bir engel teşkil etmeyeceğini hatırlayın. Eğer teşkil edebilseydi, o zaman kan tek başına yeterli olmazdı.

Tanrı’nın gözleri kanı gördüğü anda, O’nun ahlaki doğasının tümü tatmin olur; ve Mısırlıları öldürür, ama kanın koruması ve değeri altında olanları adil bir şekilde esirger ve korur.

Ama yine de, “Şimdi biz Mesih’in kanının yeterliliği altına ne şekilde getirilebiliriz?” şeklinde bir soru tercih edilebilir. İsrailliler, iman aracılığı ile fısıh kuzusunun kanının korunması altına getirildiler. Mesajı aldılar, mesajın önemli olduğuna inandılar, kendilerine verilen talimatlara uygun olarak kanı serptiler ve böylelikle yargı darbesine karşı güvenlik altına alındılar. Şimdi durum daha basittir. Mesih’in kanı aracılığı ile kurtuluş hakkındaki sevinçli haberler ilan edilir; mesaj kabul edilir; ve hemen o anda kabul edilir, Tanrı’nın gözü kanın tüm yeterliliği ve değeri altındaki canı esirger. Ve bu nedenle, Rab İsa Mesih’e iman eden herkes gelecek olan gazaptan kurtarılır. Böylelikle, Tanrı ile barışın ve huzurun temeli Mesih’in kanıdır. Çünkü, “Tanrı’nın ahlak kavramını kan belirler ve O’nun varlığında olan her şeyi tam olarak tatmin eder. Adaleti, kutsallığı ve gerçeği içindeki böyle bir Tanrı o kan aracılığı ile korunan kişilere dokunamadı. Günah mevcut muydu? Tanrı’nın insanlara olan sevgisi adaletinin taleplerini yerine getirecek ya da tatmin edecek aracıyı bulmuştu. Varlığında mükemmel olan her şeye yanıt veren o kanın görünümü sayesinde Adaletini ve hatta Gerçeğini sürekli olarak yerine getirdi.” Bu yüzden, tekrar ediyoruz, Tanrı ile barışın ya da huzurun temeli, Mesih’in kanıdır.

Yine de bir başka konu daha vardır. İsrail’in evlerinin üzerine kanı serpilmiş olan fısıh kuzusunun, özel tarifler ile tanımlanan bir şekilde yenmesi gerekiyordu. “Eti çiğ ya da haşlanmış olarak değil, başı, bacakları, bağırsakları ve işkembesi ile birlikte kızartarak yiyeceksiniz.” (ayet 9) Ateş, yargı ile uygulanan Tanrı kutsallığının bir sembolüdür. Ve bu yüzden kızartılan kuzu, Başka Birinin onların yerine yargı ateşinden geçtiğini ve yargıyı üzerine alarak taşıdığını simgeler. “Ateşte kızartılmış”, ağaç üzerinde, bedeninde bizim günahlarımızı taşımış olan ve bizim yerimize geçerek, günah yapılmış olan Mesih’ten söz eder. Mesih, ateşin tam, esirgemeyen ve deneyen eylemine maruz bırakıldı – Tanrı’nın günaha karşı verdiği yargı. İşte bu yüzden eğer O, halkını esirgedi ise, bu yalnızca, halkın taşıması gerekenin Bir Başkası tarafından taşınması ile mümkün oldu. Tanrı’nın, Oğlu’nu böyle bir ölüme teslim etmesi, bize olan sevgisinin ne kadar büyük bir ifadesi idi! Tanrı’nın Ruh’u şöyle diyebilir: Tanrı, O, günahkarın yargısının darbesini üstlenmeye Kendisini adadığı zaman, O, Kendi Oğlu’nu esirgemedi.

“Günahlarımız yüzünden çaresiz kaldığımız zaman,
Tanrımız, bize sevgisini buyurur;
O, düşmanlarını esirgeyebilsin diye,
Kendi Oğlu’nu esirgemedi.”

Ve ateşte kızartılmış bu kuzuyu yiyen İsrailoğullarının ne kadar minnettar olmaları gerekir. Eğer gözleri açılmış olsa idi, kesinlikle şöyle derlerdi: “Bu kurbanın kanı Mısırlıların üzerine inen bu korkunç yargıdan bizi koruyor; yediğimiz kızartılmış et ateşten geçmiştir, aksi takdirde bu ateşe bizim maruz kalmamız gerekecekti.” Ve ifade ettikleri düşünce yüreklerini şükretmeye yöneltecek ve Lütfu aracılığı ile böylesine harika bir kaçış ve güvenlik Sağlayanı öveceklerdi.

Kuzunun yenmesine eşlik eden iki şey vardı – mayasız ekmek ve acı otlar ile yenmeliydi. Maya, bir kötülük örneğidir. Ve bu yüzden mayasız ekmek bir yandan kötülüğün olmayışını, öte yandan da saflık ve kutsallığı belirtir. Elçi Pavlus mayasız ekmekten içtenliğin ve gerçeğin ekmeği olarak söz eder. Bu konuya, fısıh ile birleştirilen mayasız ekmek bayramı ile ilgili olarak daha ayrıntılı değineceğiz. (14-20. ayetler) Şimdilik mayasız ekmeğin yalnızca karakterinden söz etmek yeterli olacaktır. “Acı otlar”, bizim uğrumuza acı çeken Mesih’in acılarına katılmamızın etkilerini temsil eder; Tanrı’nın önünde tövbe, ve kendini yargılama. Bu nedenle bu iki şey, yalnızca ateşte kızartılmış kuzu ile gerçekten beslenebilen canın durumunun portresini çizerler. Ve şu gerçeğin frakına varmak gerçekten hoştur: Halkının günahlarına karşılık Tanrı’nın adil yargısını üzerine alıp taşımış Olan, şimdi halkının yiyeceği olmuştur. Ertesi sabaha kadar geriye hiç bir şey kalmamasının gerektiğine de dikkat edin. Arta kalan olduğu takdirde, ateşte yakılması gerekiyordu. (ayet 10) Aynı buyruk, daha sonra yenilmesi gereken kurbanların pek çoğu için de verildi. (Bakınız Levililer 7:15) Bu buyruğun, ateşte kızartılmış etin sıradan bir yiyecek olarak tüketilmesine engel olmak için verildiğine hiç kuşku yoktur. Et, yalnızca içinden geçtiği yargı aracılığı ile yenilebilirdi. Mesih’in “bedeni”, ancak O’nun ölümünün frakına varılarak yenilebilir. Bu nedenle, burada fısıh gecesinde, yargı geçtikten sonraki sabah ateşte kızartılmış olan kuzunun anlamını ve önemini unutabilirlerdi. Ancak, arta kalanı yakma buyruğu onlara hem kuzunun anlamını ve önemini hatırlatacak hem de sıradan bir yiyecek olarak görülüp değerinden kaybetmesine engel olacaktı. Fısıh kuzusundan uygun bir şekilde yiyebilmeleri, ancak fısıh masasının çevresinde mümkün olabilirdi.

Tutumları, getirildikleri konum ile uyum içinde olmalıydı. “Eti şöyle yemelisiniz: Beliniz kuşanmış, çarıklarınız ayağınızda, değneğiz elinizde olmalı. Eti çabuk yemelisiniz. Bu, Rabbin Fısıh kurbanıdır.” (ayet 11) Her şey, kurtarılışlarının sonucuna uygun bir özelliği içermeliydi. Çünkü çölden geçerek vaat edilen miraslarına gitmek üzere Mısır’dan, bir daha geri dönmemek üzere yürüyerek ayrılmak üzereydiler. Belleri kuşanmıştı – hizmet için hazırdılar, artık çok uzun bir süre köle olarak tutsak edildikleri yerden ayrılıyorlardı, öyle ki, yolculuğu çıkma zamanı geldiğinde, ayaklarında çarıkları olmalıydı ki onlara hiç bir şey engel olamasın – yürüyüş için hazırdılar, değnekleri ellerinde idi – yolcu olduklarına dair sembol – çünkü çölde yabancılar olmak üzere evleri olarak bildikleri yeri bırakıp gideceklerdi ve kuzuyu acele ile yemeleri gerekiyordu; çünkü yola çıkma buyruğunun hangi anda verileceğini bilmiyorlardı ve bu yüzden hazır olarak beklemek zorundaydılar – uyanık ve hazır. Bu dünyadaki imanlının tutumunun gerçek bir örneği. Keşke daha çoğumuz böyle bir tutum içinde karşılık verebilseydik. Bize tekrar tekrar bellerimizin kuşanmış olması öğüdü verilir; ve ayaklarımız esenli müjdesinin hazırlığını giyinmiş olmalıdır (Efesliler 6), eğer Tanrı’nın tüm zırhını giyinmek istiyor isek bu gereklidir. Yolcu karakterine gerçekten sahip olmak, Hıristiyan yaşamımızın ilk derslerinden birine aittir. Bizim dinlenmemizin bu olmadığını görmeliyiz. Ve Mesih’i bekleme tutumuna sahip olmak, O’nun dönüşü ile ilgili beklentimizin bir parçasıdır. Bu gerçektir, ama bu şeylerin imanlıların sahip olmaları gereken özellikleri belirleyip belirlemediğini sormak, başka bir şeydir. İhtiyacımız olan şey, içinden geçmekte olduğumuz durumun daha derin bir anlam taşıyan özelliğidir – bu, bir yargı durumudur; Tanrı Mesih’in ölümü ile zaten yargılamıştır. O, “Bu dünyanın yargısı şimdidir” dedi. Canlarımızda bu anlama sahip olarak, bu yargının içinde zaman geçirme ayartmasına sahip olmayacağız; ama gerçek yolcular olarak, kuşaklarımız belimizde bağlı ve kandillerimiz yanar durumda, Rablerini bekleyen kişiler olarak hazır olmamız gerekir. (Luka 12:35,36)

Mayasız ekmek bayramı, fısıh ile bağlantılı olarak kutlanır. (14-20. ayetler) Mısır ülkesinde kutlanmadı, çünkü Tanrı’nın ilk doğanlara vurup öldürdüğü aynı gece İsrailoğulları yolculuklarına başladılar. Ancak bağlantı, gerçek karakteristik özelliğini göstermek için korunur. 1. Korintliler 5. bölümde aynı şeyi kuruz: “Yeni bir hamur olabilmek için eski mayadan arınıp temizlenin. Zaten mayasızsınız. Çünkü Fısıh kuzumuz Mesih kurban edildi. Bunun için eski maya ile – kin ve kötülük mayası ile – değil, içtenliğin ve dürüstlüğün mayasız ekmeği ile bayram edelim.” (7,8. ayetler) Daha önce açıklanmış olduğu gibi, maya, kötülüğün bir örneğidir – yayılan ve yayıldığı kütleyi kendi karakterine dönüştüren kötülük. “Azıcık mayanın bütün hamuru kabarttığını bilmiyor musunuz?” (1. Korintliler 5:6) Bu nedenle, mayasız ekmek yemek kötülükten ayrılmayı ima eder – uygulamaya özgü kutsallık. Aynı zamanda bayramın yedi gün sürmesi gerektiğine de dikkat edin – tam bir zaman dönemi. O zaman, buradaki dersten çıkarılacak yorum şudur: Yeryüzündeki yaşamlarının tüm dönemi boyunca Fısıh kuzusunun kanı altında korunan herkes için kutsallık zorunludur. Bayramın Fısıh ile olan bağlantısının anlamı budur. Eğer Mesih’in serpilen kanı aracılığı ile Tanrı’nın lütfu tarafından kurtarıldıysak, sefil yüreklerimiz şu mantığı yürütebilir; lütfun çoğalması için günaha müsamaha gösterebiliriz. Tanrı’nın Ruh’u şöyle der: “Hayır! Ama Mesih’in ölümünün değeri altına girer girmez, kötülükten ayrılma konusunda sorumluluk üstlenirsiniz.” Tanrı böylelikle, O’nun ne olduğuna ve bizim için ne yaptığına dair içimizde, yürüyüşümüzde ve konuşmamızda bir yanıt arayacaktır. İsraillilerin bu bayramı, “sonsuza kadar sürecek olan bir buyruk” olarak kutlamalarının istenmesinin nedeni bu gerçeği güçlendirmek içindi. Öncelikle, onlara şunun hatırlatılması gerekiyordu: Tanrı bu aynı günde onların ordularını Mısır’dan çıkartmıştı ve sonra yeni konumları ile uyumlu olarak yürüyebilmeleri için onları eğitmişti. Ve günümüzdeki imanlıların bu zorunluluğun zihinlerine hatırlatılmasına ihtiyaçları olduğunu sözlerimize ekleyebilir miyiz? Herkesin vicdanlarına şimdi öğretilmesi gereken şey, bu mayasız ekmek bayramını kutlamaları konusundaki sorumluluktur. Yürüyüşteki gevşeklik, kötü arkadaşlıklar ve dünyasallık, Tanrı halkının tanıklığını her yönden yıkıma uğratmaktadır. “Ben dünyadan olmadığım gibi onlar da dünyadan değiller. Onları gerçek ile kutsal kıl. Senin Sözün gerçektir.” (Yuhanna 17:16,17) Kutsanmış Rabbimizin bu duası, O’nun halkının çoğalan adanmışlığı ile daha çok görünerek yanıtlansın!

Yirmi birinci ayetten yirmi sekizinci ayete kadar olan bölümde Musa’nın İsrail’in tüm ileri gelenlerini çağırttığı ve onlara daha önceden bilinen buyrukları tekrar ettiği anlatılır. Ve İsrailoğulları “eğilip tapındılar. Sonra gidip Rabbin Musa ile Harun’a verdiği buyruğu eksiksiz uyguladılar.” (27,28.ayetler) Burada ilginç bir özel durumun eklendiğini görürüz. Çocukların Fısıh’ın anlamı hakkında eğitilmeleri için sağlanışta bulunulmuştur. (26,27.ayetler); ve böylece Rab Mısırlıları vurup öldürdüğü zaman O’nun kurtaran lütfu ve gücü ile ilgili öykünün kuşaktan kuşağa aktarılması gerektiği ortaya çıkar.

Böylece Rab, halkını lütfu ile işaretlemiş ya da belirlemiş olur ve ilan etmiş olduğu gibi Mısır’ı vurup öldürmeden önce halkının, serpilen kan aracılığı ile yargının dışında bırakılmasını garanti etmiştir.

“Gece yarısı RAB tahtında oturan firavunun ilk çocuğundan zindandaki tutsağın ilk çocuğuna kadar Mısır’daki bütün insanların ve hayvanların ilk doğanlarını öldürdü. O gece firavun ile görevlileri ve bütün Mısırlılar uyandılar. Büyük feryat koptu. Çünkü ölüsü olmayan ev yoktu.

Aynı gece Firavun Musa ile Harun’u çağırttı ve, ‘Kalkın!’ dedi, ‘Siz ve İsrailliler halkımı arasından çıkıp gidin, istediğiniz gibi Rabbe tapın. Dediğiniz gibi, davarlarınızı ve sığırlarınızı da alıp götürün. Beni de kutsayın!’ Mısırlılar, İsrail’in ülkeyi hemen terk etmeleri için direttiler. ‘Yoksa hepimiz öleceğiz’ diyorlardı. Böylece halk mayası henüz katılmamış hamurunu aldı giysilere sarılı hamur teknelerini omuzlarında taşıdı. İsrailliler Musa’nın dediğini yapmış, Mısırlılar’dan altın, gümüş eşya ve giysi istemişlerdi. Rab, İsraillilerin Mısırlıların gözünde lütuf bulmasını sağladı. Mısırlılar onlara istediklerini verdiler. Böylece İsrailliler onları soydular.” (29-36. ayetler)

Uzun zamandır devam eden, ama katlanış ve merhamet nedeni ile ertelenen darbe, sonunda indi ve tüm ülke üzerinde ezici bir etki yarattı. Çünkü “Rab tahtında oturan firavunun ilk çocuğundan zindandaki tutsağın ilk çocuğuna kadar Mısır’daki bütün insanların ve hayvanların ilk doğanlarını öldürdü.” Bu ağır ve acı darbenin altında kalan tüm yürekler acı ile feryat etti; ülkedeki her ev karanlığa gömüldü, “büyük feryat koptu, çünkü ölüsü olmayan ev yoktu.” Firavunun inatçı yüreğine ulaşıldı ve bu yürek bir an için Tanrı’nın yargısını görünce, O’nun önünde eğildi. O gece “firavun, görevlileri ve bütün Mısırlılar uyandı.”; ve Musa ve Harun çağrıldı, ülkeden gitmeleri rica edildi. Firavun artık hiç bir koşul getirmedi, aksine onlara, istedikleri her şeyi verdi ve hatta onların elleri aracılığı ile kutsanmayı dahi talep etti. Firavunun halkı daha da ileri gitti ve İsrail halkının bir an önce gönderilmesi için diretti; çünkü şöyle dediler: “yoksa hepimiz öleceğiz!” Aynı zamanda bu yüzden İsrailliler’e onlardan istedikleri her şeyi verdiler ve böylelikle Rabbin sözüne göre, “İsrailliler, Mısırlıları soydular.”

“İsrailliler kadın ve çocukların dışında altı yüz bin kadar erkek ile yaya olarak Ramses’ten Sukkot’a doğru yola çıktılar. Daha pek çok kişi de onlar ile birlikte gitti. Yanlarında çok sayıda davar ve sığır vardı. Mısır’dan getirdikleri hamur ile mayasız pide pişirdiler. Maya yoktu. Çünkü Mısır’dan kovulmuşlar, kendilerine azık hazırlayacak zaman bulamamışlardı.

“İsrailliler Mısır’da dört yüz otuz yıl yaşadı. Dört yüz otuz yılın sonuncu günü Rabbin halkı ordular halinde Mısır’ı terk etti. O gece Rab, İsraillileri Mısır’dan çıkarmak için sürekli bekledi. İsrailliler de kuşaklar boyunca aynı gece Rabbi yüceltmek için uyanık olmalıdır.” (37-42. ayetler)

Tanrı böylece Halkını, Mısır’daki kölelikten kurtardı; ve Ramses’ten Sukkot’a doğru olan yolculuklarının ilk aşamasına altı yüz bin kadar erkek ve bunun yanı sıra çoluk çocukları ile yaya olarak başladılar. Ama, eyvah! Ne yazık ki yalnız değillerdi. Kendilerine “karışık bir çoğunluk” eşlik ediyordu. Bu durum, her çağda Tanrı halkı için bir dert teşkil etmiştir; zayıflıklarının, başarısızlıklarının ve bazen inanç değişiklerinin kaynağı her zaman bu dert olmuştur. Pavlus, kendi döneminde imanlıları bu özel tehlike konusunda uyarır (1. Korintliler 10); aynı zamanda Petrus (2.Petrus 2) ve Yahuda da bu uyarıyı yaparlar. Şu andaki kilise de bu yanı derdin etkisi altındadır; hayır, kilisenin bu “karışık çoğunluğunun” düzeninin bir görünümü olduğunu söylemek abartılmış bir ifade olacaktır. Bu yüzden elçinin, timoteos’a söyledikleri çok önemlidir, “Ne var ki, Tanrı’nın attığı sağlam temel, ‘Rab kendine ait olanları bilir’ ve “Rabbin adını anan herkes kötülükten uzak dursun’ sözleri ile mühürlenmiş olarak duruyor. Büyük bir evde yalnız altın ve gümüş kaplar bulunmaz; tahta ve toprak kaplar da vardır. Kimi onurlu, kimi bayağı iş için kullanılır. Bunun gibi işi de kendini bayaı işlerden arıtır ise, onurlu amaçlara uygun,kutsal kılınmış, efendisine yararlı ve her iyi işe hazır bir kap olur.” (2.Timoteos 2:19-21) Mısır’dan acele ile ayrıldılar, çünkü Mısır’dan zorla, itilerek sürüldüler ve gecikemezlerdi, kendileri için hiç bir yiyecek de hazırlamamışlardı. Hayır! Tamamen Tanrı’nın gücüne dayanıyorlardı. Tanrı onları Mısırlılardan ayırmış, Kuzu’nun kanının koruması altına almıştı ve şimdi yolculuklarında onları yönlendirmek ve yolda iken onlara yiyecek tedarik etmek Tanrı’nın ilgisi sayesinde gerçekleşecekti. Mısır’dan ayrılır iken yanlarında maya götürmemeleri gerekiyordu.

“Ey canım, uyan; sana Tanrın yön veriyor,
Yabancı eller artık sana engel olmuyorlar;
Devam et, seni O’nun eleri koruyor,
Köleleri O’nun gücü özgür kıldı.
Önünde çöl mü var?
Kuraklığın bulunduğu kıraç ülkeler mi var?
Göksel kaynaklar orada seni yenileyecek
Ve Tanrı’nın tükenmez sularından tazeleyecekler.”

Tanrı’nın gözü yüz yıllar boyunca bu anın üzerinde idi (bakınız Yaratılış 15:13,14); ve o aynı günde – Tanrı’nın önceden düzenlemiş olduğu o günde – Halkı Mısır’dan çıktı. Henüz Kızıl Deniz’i geçmemişlerdi; ama “Rabbin tüm orduları Mısır’dan çıktılar” ifadesinde Tanrı’nın Ruh’u, onların eksiksiz ve mükemmel bir şekilde kurtarılmalarının beklentisi içindedir. Onları koruyan kan, eksiksiz kurtuluşlarının temeli idi. Mısır’dan çıktıkları gecenin bu yüzden Rabbin lütfu aracılığı ile gerçekleşmesi ve sürekli olarak hatırlanması şaşırtıcı değildir. Onları Mısır’dan çıkaran, kurtaran lütfun ve gücün kaynağının Rab olduğunu sürekli olarak akıllarında tutmaları için bu gecenin hatırlanması gerekiyordu. Şimdi bu nedenle aynı konuya başka bir açıdan bakalım. Rab İsa’nın ele verildiği aynı gece, O, ekmeği aldı ve şükretti, halkına ölümünün değerli ansına böyle yapmalarını öğretti; öyle ki, ekmeği ne zaman yer ve kaseden ne zaman içer isek, O tekrar gelinceye kadar Rabbin ölümünü ilan etmiş oluruz. O, yolculuğumuzun tamamı boyunca, O’nu hatırlamamızı ister – O’nu o “karanlık, ele verildiği gece” de anmamızı bekler, o gece Fısıh Kuzumuz olarak O kendini bizim uğrumuza feda etti

Bölüm, esas olarak iki noktayı kapsayan “fısıh düzeni” ile sona erer. İlk olarak, buna ortak olacak kişiler hakkında: “Rab Musa ile Harun’a şöyle dedi: ‘Fısıh bayramının kuralları şunlardır: Hiç bir yabancı fısıh etini yemeyecek. Ama satın aldığınız köleler sünnet edildikten sonra ondan yiyebilir. Konuklar ve ücretli işçiler ondan yemeyecek. Bütün İsrail topluluğu Fısıh Bayramı’nı kutlayacak. Yanınızdaki yabancı bir konuk Rabbin Fısıh Bayramı’nı kutlamak isterse, önce evindeki bütün erkekler sünnet edilmeli; sonra yerel halktan biri gibi İsrail halkına katılıp bayramı kutlayabilir. Ama sünnetsiz biri Fısıh etini yemeyecektir.” (43-45, 47, 48) Bu durumda Fısıh Bayramı’nı kutlayacak olan üç sınıf mevcuttu. (1) İsrailliler, (2)

Onların para ile satın alınan köleleri ve (3) Onlarla kalan yabancı konuklar. Ama tüm bu üç sınıf için de koşul, sünnetli olmalarıydı. Sünnetli olmayan kişinin fısıh masasında bir yeri olamazdı. Yalnızca bu şartlar altında Tanrı’nın İbrahim ile yapmış olduğu antlaşma koşullarının dahilinde masaya oturabilirlerdi (bakınız Yaratılış 17:9-14), ve esas olan, Tanrı’nın onları Mısır’dan dışarı çıkartması idi ve Kendisi için bir halk olarak ayırması idi. Sünnet, benliğe ölmenin bir sembolüdür ve ima edilen bir olaydır; Mesih’in ölümü ile tamamlanır. Pavlus bu konuda Koloselilere şöyle yazar: “Ayrıca Mesih’in gerçekleştirdiği sünnet sayesinde bedenin benliğinden soyunarak elle yapılmayan sünnet ile O’nda sünnet edildiniz. Vaftizde O’nunla birlikte gömüldünüz. O’nun ölümden dirilten Tanrı’nın gücüne iman ederek O’nunla birlikte dirildiniz.” (Koloseliler 2:11,12) Bu yüzden tüm bu sınıflar antlaşmanın temeli ile uyumlu hale getirilmedikçe bu çok kutsanmış bayramın ayrıcalığının tadını çıkartamazlardı – tüm anlamı ve önemi Fısıh Kuzusu’nun dökülen kanından kaynaklanan bir bayram. Bu iki sınıf için sağlanan özel tedarik dikkat çekecek kadar ilginçtir. Sünnetli oldukları takdirde İsrailliler Fısıh’ı kutlayabilirlerdi. Ama İsraillilerin dışında başka iki sınıf daha vardı. Kiralanan değil, ama satın alınmış bir köle sünnetli olduğu takdirde bayrama katılabilirdi. Bu bayramın özünde bir ev halkı özelliği taşıdığının hatırlanması gerekir. Bu yüzden para ile satın alınmış bir köle, aile ile birlikte olan ve ev halkına dahil biri bu şekilde bayramı kutlayabilirdi. Ancak kiralanan bir kölenin böyle bir yeri ya da konumu yoktu ve bunun sonucu olarak kutlamaya dahil edilmezdi. “Yanınızdaki yabancı bir konuk” ifadesinde Uluslara verilecek olan bir lütuf vaadi görebiliriz, kutlamaya engel olan ortadaki duvar yıkılmalı ve müjde tüm dünyaya ilan edilmelidir.

Sonra, son olarak, kuzunun kendisi hakkında bir sağlayış mevcuttur. Kuzu, tek bir evde yenecektir: “Fısıh eti evde yenmeli. Evin dışına çıkarılmamalıdır. Kemikleri kırmayacaksınız.” (ayet 46.) Hem örneğin hem de ev halkının ya da İsrail’in anlamı şudur: eğer tüm topluluk kast edilmiş olsa idi, bu emir göz ardı edildiği takdirde, tüm topluluk kaybedilmiş olurdu. Kan evin üzerinde idi ve fısıh kuzusu yalnızca kanın korunması altında olanlar için idi – başkası için değildi ve böylelikle et evin dışına çıkartılmamalıydı. Serpilen kan, kızartılmış et ile beslenmek için kaçınılmaz bir koşul idi. Aynı zamanda hiç bir kemik kırılmayacaktı; çünkü kuzu Mesih’in bir örneği idi. Yuhanna bu nedenle şöyle der: “Bunlar, ‘O’nun bir tek kemiği kırılmayacak’ diyen Kutsal Yazı’nın yerine gelmesi için oldu.” (Yuhanna 19:36) Bu nedenle Ruh’un zihnindeki Fısıh Kuzusu’nun Mesih olduğu aşikardır; ve biz bu öyküyü okurken, O’nun Kendi düşünceleri ile paydaşlık ettiğimiz ve Mesih’ten başka hiç bir şeyi düşünmediğimiz zaman, çok bereket alırız. O, şimdi gözlerimizi her zaman olduğundan çok daha fazla mesh etsin; öyle ki biz O’nun sözlerini okuduğumuz zaman, canlarımızın görüşünü yalnızca Mesih doldurabilsin!

Bölüm 8

Halkının Kurtarıcısı Olarak Tanrı

Mısır’dan Çıkış 14

Bölüm 12’de, Tanrı bir Yargıç olarak görünür, çünkü günah sorunu bir kez ortaya atıldığı zaman, Tanrı’nın doğasının kutsallığı bu günah sorunu ile ilgilenmesini gerekli kılar – ve bu sorunu adil bir şekilde çözmesini gerektirir. Tanrı, bu yüzden halkının günahları nedeni ile onlara karşı idi, ama yine de adil taleplerini Fısıh Kuzusu’nun kanı aracılığı ile lütufkar bir şekilde Kendi taleplerine uygun olarak tedarik etti. Ama bu bölümde günahları nedeni ile halkına karşı olan Tanrı, şimdi kan sayesinde onlardan yanadır. Adaleti, doğruluğu, gerçeği ve yüceliği, ve evet her şeyi ile serpilen kan sayesinde tatmin olmuştur. Kanın değeri altında önüne getirilmiş kişilerin davasına bakabileceği bir temel üzerinde bir kefaret 1 sunulmuştur. Ve bunun sonucu olarak, Tanrı, bu bölümde bir Kurtarıcı olarak görünür. Tarihi açıdan bu iki karakter arasında bir ara dönem mevcuttur. Tanrı, Fısıh gecesinde bir Yargıç idi ve Kızıl Deniz’de ise bir Kurtarıcı idi. Ve uyandırılmış canların çoğunluğunun bu gerçeği anlama düzeni budur. Önce gerçekten yalnızca Kutsal Ruh’un işi olan günah konusunda ikna edilme gerçekleştiği zaman, Tanrı, suç nedeni ile kişinin canına bir Yargıç olarak görünür. Ama Mesih’in kanına iman aracılığı ile Tanrı’nın talepleri karşılandığı zaman, vicdan suçtan arınıp huzura kavuştuğunda, can, o zaman Tanrı’nın Kendisi’nin ondan yana olduğunu kavrar ve bu gerçeğin kanıtını Tanrı’nın, Rab İsa’yı ölümden diriltişi ile gösterdiğini görür. Bu iki aşama Romalılar 3 ve 4. bölümlerde açıkça ifade edilir. Böylelikle Romalılar 3. bölümün içeriği İsa’ya inanarak, kana imandır. (25, 26. ayetler); Romalılar 4. bölümün içeriği ise Tanrı’ya imandır. (ayet 24) Ve bu nedenle, sözü edilen ikinci aşamaya ulaşılıncaya dek, huzura kavuşulmaz. Ama bu iki şey İsrailoğulları ile bağlantılı olarak tarihi açıdan ve genellikle canların deneyiminde birbirlerinden ayrılırlar iken, hatırlanması gereken şudur: bir tek ve aynı olan işin iki kısmı mevcuttur. Bu yüzden bu görünüm açısından Kızıl Deniz’deki zafer, Tanrı’nın gücünün gösterilişinde daha çarpıcı etkiler sunar ve, gerçekleşmesi bir yandan Tanrı’nın halkının kurtarılışı ve öte yandan firavunun ve ordusunun yok edilmesi sonucu, fısıh gecesinde serpilen kan sayesinde mümkün olmuştur. Kan, Tanrı’nın İsrail lehine tüm yaptıklarının temelini teşkil eder. Oysa, Kızıl Deniz geçilene kadar kurtarılışın bilinmediği oldukça doğrudur, ancak kan dökülmesi daha derin ve önemli bir anlam taşır çünkü halkının günah sorunu ile ilgili Tanrı’yı yüceltti ve O’nun, karakterinin her niteliği ile uyumlu olarak halkının tam kurtuluşu ile ilgili işleyebilmesini sağladı. Bu bölümün anlaşılabilmesi ancak şu şekilde mümkündür: İki şey arasındaki bu farklılığın ve aynı zamanda aralarındaki bağlantının hatırlanması gerekir. Bu akılda tutulduğu takdirde yorum yapılabilecek anahtara sahip olunacaktır. Ve yazılmış olan her eylemin bu şekilde açıklanan gerçek ile ilişkisi olduğu görülecektir.

“Rab, Musa’ya, ‘İsrailliler’e söyle, dönsünler’ dedi, ‘Pi-Hahirot yakınlarında, Migdol ile deniz arasında, Baal-Sefon’un karşısında deniz kıyısında konaklasınlar. Firavun şöyle düşünecek: ‘İsrailliler ülkede şaşkın şaşkın dolaşıyorlardır, çöl onları kuşatmıştır.’ Firavunu inatçı yapacağım. Onların peşine düşecek. Böylece firavun ile ordusunu yenerek yücelik kazanacağım. Mısırlılar bilecek ki, ben Rabbim.’ İsrailliler söyleneni yaptılar.”

Rabbin yaptığı ilk şey, halkını, bir insanın bulunabileceği en umutsuz durum içinde bırakmak oldu. Halk, deniz kıyısında kamp kurdu ve tüm çevresini çöl kuşatıyordu. Tanrı onları böyle bir konuma yerleştirdi, öyle ki firavun onların ardına düştüğü takdirde, önlerinde, insan gücü yardımı ile kaçabilecekleri hiç bir yol kalmasın. Tanrı bu planını, firavunun yıkıma uğraması için bir ayartma olarak tasarladı. Aynı zamanda bu şekilde İsrailoğullarını da tamamen Kendisine bağımlı hale getirecekti. Planını böylece ikili şekilde kurdu; çünkü Mısırlıların O’nun Rab olduğunu bilmeleri ve İsrailoğullarının da O’nun Kurtuluşları olduğunu anlamaları ve kabul etmeleri gerekiyordu. Aşağıdaki anlatımda bu iki konuyu okuyacağız.

“Halkın kaçtığı Mısır firavununa bildirildiği zaman, firavun ve görevlileri onlara ilişkin düşüncelerini değiştirdiler; ‘Biz ne yaptık?’ dediler, ‘İsraillileri salıvermek ile kölelerimizi kaybetmiş olduk!’ Firavun savaş arabasını hazırlattı, ordusunu yanına aldı, seçme altı yüz savaş arabasının yanı sıra Mısır’ın bütün savaş arabalarını sorumlu sürücüleri ile birlikte yanına aldı. Rab, Mısır firavununu inatçı yaptı. Firavun zafer havası içinde ilerleyen İsraillilerin peşine düştü. Mısırlılar, firavunun bütün atları, savaş arabaları, atları, askerleri ile onların ardına düştüler ve deniz kıyısında, Pi-Hahirot yakınlarında, Baal-Sefon’un karşısında konaklarken onlara yetiştiler.” (5-9. ayetler)

Firavunun olayında insan yüreğinin olasılıkları ile ilgili görülen açıklama çok önemlidir! Rab, birbiri ardına gönderdiği yargılar ile Elinin gücünü gösterdi ve Mısır ülkesindeki her ev halkından can çekişen feryatlar yükseldi, ama yine de buna rağmen, kralın ve aynı zamanda hizmetkarlarının onları üzüntüye boğan ve İsraillilerin bir an için özgür kalmasına izin veren pişmanlıklarından geri dönüş yapmaları ve onları eski köleliklerine geri getirmek için peşlerine düşmeye cesaret etmeleri, bu yargıların darbe izlerinden sıyrılmış olduklarını göstermektedir. Böylece İsraillilerin ardına düştüler, “Firavunun tüm atlıları ve savaş arabaları, ve sürücüleri ile bütün ordusu yola çıktılar; Baal-Sefon’un karşısında Pi-Hahirot yakınlarında deniz kıyısında kamp kurmuş olan İsraillilere yetiştiler.” Bu, daha önce açıklanmış olduğu gibi Rab tarafından açıklanmış bir durum idi. Firavun ve onun halkı için böyle bir durumda kalmak büyük bir akılsızlık olarak görünüyordu ve böyle düşünmeleri, tanrısal bilgelikten çok insan akılsızlığı tarafından yönlendirildiklerinin bir kanıtı olabilirdi. Bu nedenle, kolay bir zafer elde edeceklerinden tamamen emin olarak ilerliyorlardı. Çünkü aralarında kadınların ve çocukların da yer aldığı kaçak bir ulusu onların elinden ne kurtarabilirdi? Aynı zamanda imansız İsrail oğulları da aynı şekilde düşünüyorlardı. Oysa, kan tarafından bir kalkanla korunur gibi korunmaktaydılar, bulut sütunu kendilerine rehberlik ediyordu ve bu durumda kesinlikle, “Eğer Tanrı bizden yana ise, bize kim karşı olabilir?” diyebilirlerdi. Ama fiziksel görüş imandan daha güçlü idi. Önlerinde deniz ve arkalarında Firavun ve onun güçlü orduları bulunuyordu. Duruma doğal göz ile bakıldığı zaman kurtulmaları imkansızdı ve görebildikleri yalnızca tutsaklığın ya da ölümün kesin olduğu idi. İmkansız gibi görünen durumda zihinlerinde oluşan düşünce bu idi.

“Firavun yaklaşırken, İsrailliler Mısırlıların arkalarından geldiğini gördükleri zaman, dehşete kapılarak Rabbe feryat ettiler. Musa’ya, ‘Mısır’da mezar mı yoktu da bizi çöle ölmeye getirdin?’ dediler, ‘Bak, Mısır’dan çıkartmakla bize ne yaptın! Mısırda iken, sana, ‘Bırak bizi, Mısırlılara kulluk edelim’ demedik mi? Çölde ölmektense Mısırlılara kulluk etsek bizim için daha iyi olurdu.’” (10-12. ayetler)

Gözlerinin gördüklerine göre hüküm verdikleri için şikayet ediyorlardı ve söyledikleri her bir söz imansızlık ile dolu idi. Çok korktular; çölde öleceklerdi; böyle olacağını biliyorlardı ve şimdi kendilerini bekleyen ölüm ile karşılaştırdıkları zaman Mısır’da kulluk etme düşüncesi onlara daha iyi gibi görünüyordu. Yaptıkları hata, düşüncelerinde Rabbin gücünü ve sevgisini hesaba katmamaları idi – imansızlığın her zaman yaptığı gibi – ve bu yüzden kendileri ve Mısırlılar arasındaki durum karşısında paniğe kapıldılar. Musa, farklı düşünüyordu; imanı sarsılmadı ve bu nedenle onların yüreklerini hem cesaretlendirebildi hem de imansızlıklarından dolayı onları azarladı.

“Musa, ‘Korkmayın’ dedi, ‘yerinizde durup bekleyin, RAB bu gün sizi nasıl kurtaracak, görün. Bu gün gördüğünüz Mısırlıları bir daha hiç görmeyeceksiniz. Rab sizin için savaşacak, siz sakin olun yeter.” (13, 14. ayetler)

Gerçekten de o gün insan gücünün hiç bir şekilde katkıda bulunamayacağı bir iş gerçekleşmek üzereydi. Çünkü, kurtarılmaları gereken iki şey vardı – firavun ve onun ordusu tarafından temsil edilen şeytanın gücü ve Kızıl Deniz aracılığı ile mecazi olarak gösterilen ölüm ve yargı. Ve bu her ikisi birbirleri ile bağlantılı idiler. Çünkü insanın günahı aracılığı ile şeytan haklar elde etmiştir ve ölümü Tanrı’nın adil yargısı olarak kullanır.İsrail’in oğullarının, fısıh kuzusunun kanı altında oldukları için korundukları zaten kesindi ve bu nedenle mükemmel bir huzur içinde dinlenebilirlerdi. Ama onlar kanın değerini bilmiyorlardı. Kan, onları yargı darbesinden kurtarmıştı; Tanrı, Mısır’ın ilk doğan çocuklarını vurduğu zaman, kendi ailelerinin kurtulduğunu biliyorlardı; ama bu aynı kanın kendilerini her şeyden koruduğunu henüz öğrenmemişlerdi; onları düşmanlarından kurtaran, çölde rehberlik eden ve hatta vaat edilen mirasa sahip olmalarını sağlayan kan idi. Ama firavun ortaya çıktığı anda, “dehşete kapıldılar” ve “Rabbe feryat ettiler.” Rab ise, zayıflıklarında ve kuşkularında onlarla buluştu ve onlara Musa aracılığı ile verdiği mesaj ile halkını hem Mısır ülkesinin kralından hem de Kızıl Deniz’in dalgalarından kurtaracak Olan’ın Kendisinin işi olacağını hatırlattı. Korku ve kuşkularından arınmalı, sakin olmalı ve Rabbin kurtarışını görmeliydiler. Çünkü düşmanları bundan böyle artık sonsuza kadar gözlerinin önünden silineceklerdi, Rab onlar için savaşacaktı ve onlar sükunetlerini muhafaza etmeliydiler. Kutsanmış gerçek şudur: Kurtuluş Rabbe aittir! Ancak bu gerçek, hepimizin çok yavaş öğrendiğimiz bir derstir. Kendilerinin de bir şey yapmaları gerektiğini düşünen o kadar çok kişi vardır ki. Ama hayır! Fısıh Kuzusunu Tedarik Eden, kanı ile bizi günahımızdan Temizleyen, işin tamamını yerine getirecektir. Kurtuluş, O’nun mükemmel ve tamamlamış olduğu işidir. Kurtuluşa şu ya da bu şekilde kendi çabalarımız ve mücadelelerimiz ile ekleme yapmak, yalnızca kurtuluşun güzelliğini ve bütünlüğünü lekelemek olur. Hayır, şeytan ve ölüm söz konusu olduğu zaman insan ne yapabilir? İnsan, bu tür düşmanların karşısında çaresizdir. Bu düşmanlardan kaçamaz, onları yenilgiye uğratamaz ve bu yüzden zorunlu olarak – eğer bu dersi öğrenmek istiyor ise – sakin olmak ve Rabbin kurtarışını görmek zorundadır.

Ancak bu gerçek, korkulu ve kaygılı bir yüreği yatıştırabilir. Eğer ölüm konusunda şeytanın gücü karşısında dehşete kapıldılar ise, o zaman bu değerli mesajın tadını çıkarmak için huzur diyarına girsinler: “Rab sizin için savaşacak, siz sakin olun yeter.”

Okumaya devam edelim ve Rabbin, kulu Musa’nın sözlerini nasıl doğruladığını algılayalım.

“Rab, Musa’ya, ‘Niçin bana feryat ediyorsun?’ dedi, ‘İsraillilere söyle, ilerlesinler. Sen değneğini kaldır, elini denizin üzerine uzat. Sular yarılacak ve İsrailliler kuru toprak üzerinde yürüyerek denizi geçecekler. Ben Mısırlıları inatçı yapacağım ki, artlarına düşsünler. Firavunu, bütün ordusunu, savaş arabalarını, atlılarını yenerek yücelik kazanacağım. Firavun, savaş arabaları ve atlılarından ötürü yücelik kazandığım zaman, Mısırlılar bilecek ki, ben Rabbim.” (15-18. ayetler)

Musa’nın, “Sakin olun!” ve “İlerleyin!” buyrukları arasında herhangi bir tutarsızlık yoktur. İsraillilere, kendilerinin gerçekten hiç bir şey yapamayacaklarının hatırlatılması gerekiyordu; ama imanın, işin tamamlandığını algılaması ve ilerlemelerine büyük bir engel gibi görünen denizin arasından geçmek için cesaret ile yürümeleri gerekiyordu. Ölüm ve ölümün gücü yenilmişti, kurtuluş tamamlanmıştı ve bu yüzden ileriye doğru yürümeye başlamaları gerekiyordu. Buyruğun düzeni ve öğretişi güzeldir. Rab, işi tamamlar ve kurtuluşun tamamlanan işi aracılığı ile şeytanın ölüm gücünden kaçmak için bir yol açılmıştır. Yol açıldığı için, imanlıya düşen bu yoldan yürümektir; önce Yargıçları şimdi ise Kurtarıcıları Olan’a tam güvenerek cesaret ile ilerlemek. Rab bunu daha sonra Musa’ya verdiği buyruğu ile daha açık bir şekilde anlatır. Halkının gözleri önünde, onların korkularını yok etmek için ve onlara Korumasının ve İlgisinin tam olduğuna dair güvence vermek için, deniz üzerinde sahip olduğu gücünü gösterecektir. Ama bunun daha ayrıntılı bir şekilde açıklanması gerekir. Musa’ya, İsrailoğullarının ilerlemesini söyleyen buyruk ile birlikte değneğini havaya kaldırması ve elini denizin üzerine uzatarak onu ikiye ayırması da söylendi, öyle ki, İsrailoğulları kuru toprak üzerinde yürüyerek denizi geçebilsinler. Mısırlıların, onları izleme konusunda inatçı yapılmaları gerekiyordu ve böylelikle kendi yıkımlarının ardından gidecekler ve böylelikle Tanrı hem halkının kurtuluşu hem de halkının düşmanlarının yok edilmesi konusunda adını yüceltmiş olacaktı. Musa’ya bu buyrukları verdikten sonra, Rab harekete geçer.

“İsrail ordusunun önünde yürüyen Tanrı’nın meleği yerini değiştirip arkaya geçti. Önlerindeki bulut sütunu da yerini değiştirip arkalarına, Mısır ve İsrail ordularının arasına geldi. Gece boyunca bulut bir yanı karartıyor, öbür yanı aydınlatıyordu. Bu yüzden, bütün gece iki taraf birbirine yaklaşamadı.

Musa elini denizin üzerine doğru uzattı. Rab bütün gece güçlü doğu rüzgarı ile suları geri itti, denizi karaya çevirdi. Sular ikiye bölündü. İsrailliler kuru toprak üzerinde yürüyerek denizi geçtiler. Sular sağlarında, sollarında onlara duvar oluşturdu. Mısırlılar artlarından geliyordu.

Firavunun bütün atları, savaş arabaları, atlıları denizde onları izliyordu. Sabah nöbetinde Rab ateş ve bulut sütunundan Mısır ordusuna baktı ve onları şaşkına çevirdi. Arabalarının tekerleklerini çıkardı; öyle ki, arabalarını zorluk ile sürdüler. Mısırlılar, ‘İsraillilerden kaçalım!’ dediler, ‘Çünkü Rab onlar için bizim ile savaşıyor.’

Rab Musa’ya, ‘Elini denizin üzerine uzat’ dedi, ‘Sular Mısırlıların savaş arabalarının, atlılarının üzerine dönsün.’ Musa elini denizin üzerine uzattı. Sabaha karşı deniz olağan haline döndü. Mısırlılar sulardan kaçarken Rab onları denizin ortasında silkip attı. Geri dönen sular, savaş arabalarını, atlıları, İsraillilerin peşinden denize dalan firavunun bütün ordusunu yuttu. Onlardan bir kişi bile sağ kalmadı.

Ama İsrailliler denizi kuru toprakta yürüyerek geçmişlerdi. Sular sağlarında, sollarında onlara duvar oluşturmuştu. Rab, o gün İsraillileri Mısırlıların elinden kurtardı. İsrailliler deniz kıyısında Mısırlıların ölülerini gördüler. Rabbin Mısırlılara gösterdiği büyük gücü gören İsrail halkı Rabden korkup O’na ve kulu Musa’ya güvendi.” (19-31. ayetler)

Şimdi bu mucizevi kurtuluştaki bir kaç noktayı dikkatle inceleyelim. Önce, Rabbin meleği harekete geçti ve Mısır ve İsrail ordularının arasına geldi. Tanrı böylelikle, kan ile satın alınan halkı ve onları kovalayanlar arasındaki yerini aldı. Çünkü O, karakterinin her niteliği ve kimliğinin tümü ile, halkının iyiliği için işliyordu. Panik içindeki bu kalabalık belki Mısır’ın gösterişi ve cesareti tarafından alaya alınmış olabilir. Ama İsrail halkı Gücü Her Şeye Yeten’in himayesi altındaydı ve İsrail halkına ulaşılması için önce Tanrı’nın Kendisi ile karşılaşılması ve O’nun yenilgiye uğratılması gerekiyordu. Ah, bu değerli gerçekte ne kadar büyük bir güç ve teselli bulunmakta! Tanrı’nın Kendisi, Mesih’in kanı altında olan bu zayıf ve güçsüz kişilerin davasını üstleniyor! Şeytan, ordularının hepsini savaş safı halinde dizebilir ve gücünü sergileyerek canı dehşete düşürmek isteyebilir. Ama onun övünmeleri ve tehditleri hiçe sayılmalıdır, çünkü savaş Rabbin’dir! Bu nedenle bizim ne olduğumuz değil, Tanrı’nın ne olduğu önemlidir. Ve dikkatle gözlenmesi gereken nokta şudur: İmanlıdan yana olan düşmana karşıdır. İsrailoğullarına ışık, firavuna ve onun ordusuna karanlığı veren, bir bulut idi. Tanrı’nın varlığı, değerli kan aracılığı ile günahtan temizlenmiş olanların dışındaki herkesi dehşete düşürür. Bu yüzden Mısır ordugahı İsrail ordugahından ayrılmıştı ve “bütün gece iki taraf birbirine yaklaşamadı.” (ayet 20) Tanrı’nın bizden yana olduğuna dair bu gerçek, böylesine açık ve net bir şekilde dile getiriliyor ise, o zaman bizlerin asla korkmaması gerekmez mi? Elişa, Tanrı’nın bizden yana olduğu gerçeğinin ve bu gerçeğin gücünün farkındaydı, ve bu nedenle uşağı, korkusunu dile getirdiği zaman, ona şu yanıtı verdi: “Korkma, çünkü bizim yandaşlarımız onlarınkinden daha çok.” Ve sonra peygamberin duası üzerine genç uşağın gözleri açıldığı zaman, “Elişa’nın çevresindeki dağların atlılar ile, ateşten savaş arabaları ile dolu olduğunu gördü.” (2.Krallar 6:15-17) Ancak yine de tekrarlayalım; bizim için Tanrı’nın koyduğu tek temel, Mesih’in değerli kanıdır. O zaman, burada öğretilen ilk şey, Tanrı’nın, halkını, Şeytan’ın gücüne karşı koruduğudur.

Üzerinde durulması gereken ikinci nokta, Kızıl Deniz’in sularının ikiye bölünmesidir. Musa’nın değneğini havaya kaldırması ve elini denizin üzerine doğru uzatması gerekiyordu. (ayet 16) Değnek, Tanrı’nın yetkisinin ve gücünün sembolüdür; ve bu yüzden O’nun önünde sular ikiye ayrıldı.

Güçlü doğu rüzgarı bir araç olarak kullanıldı, ama değneğin kullanılışında ifade edildiği gibi O’nun gücünün buyruğu ile bağlantılı idi. Böylece Tanrı, ölüm aracılığı ile halkı için bir yol açtı. Onlara bir yandan şeytanın gücüne karşı kalkan olurken, bir yandan da ölüm aracılığı ile onları ölümden kurtardı. Kızıl Deniz’in karakteristik önemi budur – ölüm ve aynı zamanda diriliş – halkın diğer kıyıya geçirildiğini göz önünde bulundurun. Bu nedenle, başka bir deyiş ile, “Ahlaki bir örnek olarak, Kızıl Deniz İsa’nın ölümünü ve dirilişini belirtir, kurtuluş aracılığı ile kefaretin kendi yeterliliği içinde ve O’nun halkının O’nda görülmesi ile yapılan iş gerçek etkinlik sağlamıştır; Bu eylem, Tanrı’nın işidir; halkını ölüm aracılığı ile günahın ve şimdiki dünyanın dışına çıkartmış, onlara Mesih’in ölümü aracılığı ile mutlak kurtuluş vermiş ve bunun bir sonucu olarak düşmanın, Kendi halkına ulaşma olasılığını ortadan kaldırmıştır.” Bu gerçek, iki konu ile uygun bir şekilde resmedilir. İsrailliler “kuru toprak üzerinde yürüyerek denizi geçtiler.” Neden? Çünkü – karakteristik öğretişten söz ediyoruz – Mesih alçalarak ölüme indi ve ölümün gücünü tüketti. İsa, ölüm aracılığı ile şeytanın tüm gücünü etkisiz kıldı. Bunu ölüm korkusu yüzünden yaşamları boyunca köle olanların hepsini özgür kılmak için yaptı. (İbraniler 2:14,15) Bu yüzden ölümün tüm etkisi ve gücü Mesih’in üzerinde harcanmış oldu ve bunun bir sonucu olarak imanlılar kuru toprak üzerinden geçerler. Sonra, bunun da ötesinde, “suların sağlarında ve sollarında onlara duvar oluşturduğunu” okuruz. (ayet 22) Ölümün onlar üzerinde gücü yoktur, ama buna ek olarak ölüm bir savunma haline bile dönüşmüş durumdadır. Böylelikle, “korktukları ve kendilerini firavunun önüne atacağını düşündükleri deniz, kurtuluşlarında kullanılan bir araç haline gelir.” Kızıl Deniz, onların Mısır’dan kurtuluşlarının yolu idi, ve onlara düşman olmak yerine onların dostu oldu. Her imanlının tüm bu bereketlerin Mesih’in ölümü ve dirilişi ile yerine geldiğini bilmesi gerekir. Serpilen kan aracılığı ile yalnızca yargıdan kurtarılmakla kalmayız, aynı zamanda Mesih’in ölümü ve dirilişi aracılığı ile ve bizlerin O’nda ölmemiz ve dirilmemiz aracılığı ile Mısır’dan dışarı çıkartıldık ve şeytanın ve ölümün gücünden kurtarıldık. Daha şimdiden ölümden yaşama geçtik, eski konumumuzdan tamamen dışarı alındık ve İsa Mesih’teki eski konumumuza yerleştirildik. Bundan daha öteye bile gidebilir ve bu örneğin bir başka şekilde nasıl yerine getirilebileceğine işaret edebiliriz. Günahkarın düşmanı olan ölüm, imanlının dostu olmuştur ve Rab İsa geri dönmeden önce bedenden ayrıldığımız takdirde, onun huzuruna gideceğimizin kanıtıdır.

Dikkat edilmesi gereken son nokta, Mısırlıların yok edilmesidir. Küstahlıkları nedeni ile aşırı cüretkar davrandılar, “İsraillileri izlediler ve denizin orta yerine kadar onların ardından gittiler, hatta firavunun atları, savaş arabaları ve atlılarının hepsi de denize daldılar.” O ateş sütunu bile onları geride tutmadı, ama kendi güçlerine duydukları boş ve yararsız güven ile ilerlediler, ancak bu ilerleyişleri kesin felaketlerine neden oldu. “Sabah nöbetinde Rab ateş ve bulut sütunundan Mısır ordusuna baktı ve onları şaşkına çevirdi. Arabalarının tekerleklerini çıkardı, öyle ki, arabalarını zorluk ile sürdüler.” Şimdi artık bulundukları durumun umutsuz olduğuna ikna oldular ve kaçmayı düşündüler; ancak bunun için artık çok geçti. Rabbin buyruğu üzerine Musa, elini denizin üzerine uzattı ve denizin geri dönen suları Mısır’ın tüm ordusunu yuttu, öyle ki, “onlardan bir kişi bile sağ kalmadı.” (ayet 28) “İman sayesinde İsrailliler karadan geçer gibi Kamış Denizi’nden (Kızıl Deniz) geçtiler. Mısırlılar bunu deneyince boğuldular. (İbraniler 11:29) Ölümün gücü ile insana duyulan güvenle karşılaşmak, kesin yıkımdır; buradan alınacak ciddi ders budur.

Yalnızca kan ile satın alınmış olan kişiler güvenlik içinde geçebilirler. Tüm diğerleri kesinlikle yenilgiye uğrayacaklardır; ve ölüm ve yargı ile kendi gücüyle karşılaşmaya cesaret edebilecek kaç tane can vardır? Böyle kişiler firavunun ve onun ordusunun başına gelenlerden ders alarak uyarılsınlar. Mesih’in dışında başka hiç bir kaçış olamaz. Yalnızca O güvenlik yoludur, çünkü yalnızca O ölüm ile karşılaştığında ölümü yenmiştir; O ölmüş, tekrar dirilmiştir ve sonsuza kadar diri kalacaktır ve ölümün ve ölüler diyarının anahtarları O’nun elindedir.

Bölüm üç konu ile son bulur. Önce, İsraillilerin, denizi kuru toprak üzerinde yürüyerek geçtikleri ve suların sağlarında ve sollarında onlara bir duvar oluşturduğu gerçeği tekrarlanır. İsraillilerin kurtuluşu ve Mısırlıların ölümü arasındaki karşıtlık vurgulanır. O zaman yalnızca iki grup mevcuttur. Başka bir grup olamaz – kaybolanlar (Mısırlılar) ve kurtulanlar (İsrailliler). Öncekiler ölüm ve yargı tarafından yutuldular, sonrakiler ise güvenlik içinde karşı kıyıya geçirildiler, çünkü Kuzu’nun kanının değeri ile örtülü idiler. Sonra, “Rab, o gün İsraillileri Mısırlıların elinden kurtardı” ifadesini okuruz. (ayet 30) Onları önce yargıdan korumuştu, ama şimdi düşmandan kurtardı. Şeytan’ın gücü hiçe indirildi ve onlar sonunda kurtuldular. Bu ifadenin tam anlamı bir sonraki bölümde ortaya çıkacaktır. Ama “kurtardı” sözcüğünün tam öneminin talep edilmesi ilk kez burada dikkat çekebilir. Son olarak, zihinlerde sağlanan etkiye – İsrailoğullarının canında – dikkat çekilir. “Rabin Mısırlılara gösterdiği büyük gücü gören İsrail halkı Rab’den korkup O’na ve kulu Musa’ya güvendi.” Gücün bu şekilde gösterilmesi – bir yandan yıkıcı ve diğer yandan kurtarıcı – onların yüreklerine boyun eğdirdi ve canlarında saygılı bir korku doğurdu. Mısır’da iken hiç kuşkusuz Rab’den dehşete kapılarak korkarlardı – O kutsal bir Yargıç idi; ama şimdiki korkuları farklı türde bir korku idi – O’nun mucize yaratan gücünün sergilenmesinden kaynaklanan ve bu nedenle O’nu Rableri olarak görmeye yönlendiren türde bir korku. Yakın bir ilişkinin korkusu – hoşnut etmeyi arzu eden bir korku ve gücendirmek istemeyen bir korku. Bu korkunun kaynağı, kurtuluşlarındaki Tanrı kutsallığının fark edilmesidir. Aynı zamanda Rabbe ve O’nun kulu Musa’ya duydukları güven ile sergilenen bir korku. O’nun ne ve kim olduğuna ilişkin tanıklık gözlerinin önünde açıklanmıştı. Bu tanıklığı aldılar, ve şimdi onları Halkı olmaları için seçen yalnızca Yehova değildi, artık onlar da iman aracılığı ile O’nu Rableri olarak fark etmişler ve O’na sahip olmuşlardı. Aynı zamanda Musa’ya da güvendiler – Tanrı tarafından atanan önderleri olduğuna inandılar. “Musa’ya bağlanmak üzere hepsi bulutta ve denizde vaftiz edildi.” (1.Korintliler 10:2) Bu nedenle hem onlar için hem de onların içinde bir iş yapıldı. Ve bu her iki iş de Tanrı’nın gücünden ve lütfundan kaynaklandı. O, halkını öylesine büyük bir mucize ile Mısır’dan çıkarttı ve Kızıl Deniz’den geçirdi ki, bu mucize araclığı ile yüreklerinde O’nun ne olduğuna ve onlar için ne yaptığına bir karşılık verme durumu oluştu. Bu iki şey bir araya gelmedikçe kurtuluşa asla girilemez ya da kurtuluştan keyif alınamaz. Günahkarları yalnızca Tanrı’nın kurtarabileceği temeli üzerinde bina edilen iş böylelikle tamamlanmış oldu; ama günahkarın buna inandığı söylenmediği sürece günahkar kurtulmaz. “size doğrusunu söyleyeyim, sözümü işitip beni gönderene iman edenin sonsuz yaşamı vardır. Böyle biri yargılanmaz, ölümden yaşama geçmiştir.” (Yuhanna 5:24)